محیط بانی در بمو مورد اصابت گلوله قرار گرفت!

به گزارش پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران (iew): در جریان درگیری مسلحانه مابین شکارچیان متخلف و محیطبانان پارک ملی بمو که ساعاتی قبل رخ (حوالی ساعت ۱۶ عصر امروز جمعه) داده است محیط بان شجاعی از ناحیه صورت هدف گلوله قرار گرفته است. رییس اداره پارک ملی بمو در این باره گفت: محیطبان مجروح بوسیله هلی کوپتر به بیمارستان شهید رجایی شیراز منتقل شده و ضاربین نیز دستگیر شده اند. رییس اداره پارک ملی بمو در این باره گفت: منوچهر شجاعی از ناحیه کتف راست و گردن هدف گلوله اسلحه شکاری ساچمه زنی قرار گرفته و پس از اصابت گلوله به درون پرتگاهی سقوط کرده است. دو شکارچی متخلف هم اکنون در پاسگاه انتظامی در بازداشت بسر می برند و از آنها یک اسلحه شکاری تک لول قاچاق و یک اسلحه شکاری دو لول مجاز کشف و ضبط  شده است.

شهادت دو محیط بان در هرمزگان

دو نفر از محیط بانان منطقه حفاظت شده ی گنو در هرمزگان، به نام های محمد دهقانی و پرویز هرمزی به دست شکارچیان به شهادت رسیدند. این محیط بانان بر اثر شلیک مستقیم گلوله به سر و قلب به شهادت رسیده اند. پس از گذشت یک روز قاتلین این دو محیط بان که پدر و پسر بودند، دستگیر شدند.

صرفه جویی در آب

یکم تا هفتم تیرماه، هفته ی صرفه جویی در مصرف آب

انجیر و ادامه زندگی ...

در مکالمه ای در تلگرام دوستی پرسش زیر را مطرح کرد: تا چه میزان حفظ انجیرستان با صرف آب های زیر زمینی به نفع شهرستان ما خواهد بود؟ چقدر آبی کردن درختانی که دیم کاشته و سال ها نگهداری شده اند (حتی با وجود خشکسالی) منفعت مردم شهر را بدنبال خواهد داشت؟ جناب آقای حاجی باقری آیا آماری مبنی بر سود آور بودن محصول انجیر در استهبان با هزینه آب های زیر زمینی وجود دارد؟

 

چند نکته به اندازه ی بضاعت عرض می کنم.

-پرورش انجیر استهبان در طی چند سده گذشته دیم بوده است. اما چند سالی است که باغداران به بهانه خشکسالی، به آبیاری روی آورده اند. قرار بر این بوده است تا آبیاری کمکی و در شرایطی که میزان بارندگی تا پایان بهمن ماه کمتر از 200 میلیمتر باشد، انجام شود. انجام آبیاری در طی سال های گذشته، بیماری های جدیدی مثل "موزائیک" هم به همراه داشته است و به دلیل استفاده از آفت کش ها و سموم، به زودی ارگانیک بودن محصول زیر سوال خواهد رفت و این یعنی احتمال کاهش تقاضا و صادرات در آینده که به بازار فروش محصول ضربه خواهد زد.

-در کشور ما آبیاری به صورت غرقابی انجام می شود که روشی سنتی است، تنها ۳۵ درصد بازدهی دارد، و این بدان مفهوم است که ۶۵ درصد از آب گرانبهای مصرفی هدر می رود!

-برداشت از منابع آب زیرزمینی از بحران گذشته است. (مرز بحران حدود ۴۰ درصد است و ما ۷۵ درصد از منابع آب زیرزمینی کشور را برداشت کرده ایم!) این روند به مرور زمان نطارت و کنترل بر آب را بیشتر خواهد کرد و درختانی که به آبیاری عادت داده شده اند، ضربه خواهند خورد و احتمال خشکی آن ها نیز می رود.

-فارس مقام دوم کشور برای تراز منفی آب را دارد. یعنی میزان بارش ها و میزان برداشت ها در فارس همخوانی ندارد. (خودکفایی در گندم ایده ای فاجعه بار بود.) پس روز به روز آب کمتری در اختیار داریم.

-بیش از ۱۰ تالاب و دریاچه در فارس خشکیده اند و این یعنی میزان بارش های کمتری خواهیم داشت.

-ایجاد فروچاله در ایج هشداری جدی و دردناک بود. سفره های زیرزمینی در حال نابودی کامل هستند و برگشت ناپذیر! فروچاله ها آخرین نشانه های بیابانزایی هستند و مفهوم این جمله آن است که فارس بیابانی خواهد شد.

-مرکز تحقیقات انجیر راهکارهای زیادی برای حفظ درختان در شرایط فعلی ارایه کرده اند اما گوش شنوایی سراغ دارید؟! راه اندازی و هزینه در این مرکز وقتی کسی به داشته ها و تحقیقاتش وقعی نمی نهد، چه فایده ای دارد؟

احتمالا راه گریز از فاجعه و تصمیم نهایی برای ماندگاری ما در نکات فوق نهفته است.

-تامین معیشت برای مردم بسیار بسیار مهم است اما متاسفانه همه به دنبال تولید بیشتر و کسب سود زیادتر هستند و این هم با صرف آب زیاد به دست می آید. با به کارگیری راهکارهای سنتی قدیمی و راهکارهای جدید که مرکز تحقیقات ارائه کرده است، می توان هم درختان انجیر را حفظ نمود و در این شرایط بحرانی هم مصرف آب کمتری داشت، به شرطی که به دنبال سود بیشتر نباشیم.

-در حال حاضر آب به صورت یک کالا خرید و فروش می شود و نظارتی هم بر آن نیست. این معضل تنها عده ای را فربه تر و ثروتمندتر می کند. یادمان باشد آب سرمایه ملی است نه دارایی اشخاص خاص!

-بنده از نیاز واقعی آب مصرفی برای هر درخت انجیر یا تولید هر کیلوگرم انجیر اطلاعی ندارم اما مثالی در مورد تولید پسته بخوانید. در طی سال های اخیر حدود ۵ میلیارد دلار ارز به واسطه ی فروش پسته به کشور وارد شده است. میزان آب مجازی مصرفی برای تولید این میزان پسته، حدود ۸ میلیارد دلار بوده است. و این به معنی ۳ میلیارد دلار ضرر غیر قابل جبران است. اگر آب را بسته بندی کرده و فروخته بودند، سود بیشتری داشت.

-امروز فروش آب در اختیار تعداد اندکی از افراد و ارگان هاست که با عدم نظارت و یا چشم پوشی، فروش آب ادامه دار است وگرنه کدام عقل سلیم خواستار این گونه خودزنی است؟!

شعری برای بختگان

دلم میسوزد از وقتی که بخت بختگان گم شد

و در نا باوری دیدم کلید آسمان گم شد

کنار سفره ای که قرن ها خوردند اجدادم

به بختم بختگان خشکید و در آن بوی نان گم شد

و از سد درودزن تا به نیزارِ تن نیریز

هزاران چشمه ی پر آب، صد رود روان گم شد

چه شد آن عطر شالیزار و آوای تر باران

که در آن زخم بی درمان هزاران استخوان گم شد

چه شد پرواز آهو بره های کوچ پائیزی

که روزی آمد و در فصل رفتن بی نشان گم شد

چه شد آن عطر گندمزار و های و هوی آبادی

و شور و شوق بی پایان هر پیر و جوان گم شد

محمد ضیائی پور استهبان

اولین هفته سه شنبه های بدون خودرو در استهبان

مسئولین ادارات محیط زیست، منابع طبیعی، هلال احمر، راه و شهرسازی و فنی و حرفه ای و دوستداران محیط زیست

آغاز سه شنبه های بدون خودرو در استهبان

فردا سه شنبه، 25 خرداد 95 اولین سه شنبه ی بدون خودرو در استهبان است. فردا آغازگر طرحی خواهیم بود که بتوانیم به کودکانمان بیاموزیم که باید طبیعتمان را به هر قیمتی حفظ کنیم. فردا مسئولان شهر برای این آموزش پیشقدم خواهند بود. 7:15 صبح فردا چند نفر از مسئولان شهر با دوچرخه، یا پیاده و یا با تاکسی از کنار آبشار استهبان، به محل کار خود می روند تا آن روز از خودروی شخصی و تک سرنشین استفاده نکرده باشند. فردا مسئولان ادارات منابع طبیعی و آبخیزداری، حفاظت محیط زیست،راه و شهرسازی، هلال احمر، شهرداری، فنی و حرفه ای به "سه شنبه های بدون خودرو" خواهند پیوست. ما برای آسمان آبی و زندگی سالم تر تلاش خواهیم کرد.

با خواندن نوشتاری از محمد درویش در مورد "سه شنبه های بدون خودرو" شاید درک بهتری از این پویش پیدا کنیم:

چرا سه‌شنبه‌های بدون خودرو؟

اوایل زمستان 1394، گروهی از دوستداران محیط زیست در شهرستان اراک با هدایت جوانی سبزاندیش به نام محمد بختیاری، کلنگ پویشی محیط زیستی را بر زمین زدند؛ پویشی که حتی خوشبین‌ترین فعالان محیط زیستی کشور هم باور نمی‌کردند در فاصله کمتر از 24 هفته از آغاز رسمی‌اش در سطح ملی، بتوان گروه‌های فراوانی از مردم بیش از یک‌صد و بیست شهر ایران را در شمار حامیان جدی‌اش دید؟ افزون بر آن، مدیران عالی‌رتبه‌ای در کشور از جمله فرمانداران و شهرداران سکونتگاه‌هایی چون اصفهان، سیرجان، یزد، بابل، زنجان، پارسیان، نیشابور، اراک، تهران، کرمان، شیراز، دهدشت، مشهد، الیگودرز و... اینک از حامیان سه‌شنبه‌های بدون خودرو هستند و این موج همچنان و شتابان ادامه دارد به نحوی که اکنون اغلب بانک‌های دولتی و خصوصی کشور چون پارسیان، صادرات، تجارت و مسکن هم به این پویش پیوسته و مردم را در قبوض کارتخوان‌ها یا عابربانک‌های خویش، دعوت به همراهی با «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» می‌کنند.

هدف این پویش چیست؟

حامیان و ایده‌پردازان این پویش مردمی با یادآوری تلف شدن یک هزار میلیارد دقیقه از عمر ایرانیان در ترافیک که سهم تهرانی‌ها به تنهایی از 20 میلیون ساعت در روز هم گذر کرده است (معادل 10 هزار میلیارد تومان خسارت سالانه این هدررفت عمر) و با یادآوری بحران نفس‌گیر آلودگی هوا که خسارت سالانه آن از 8 میلیارد دلار گذر کرده و حدود 500 نفر  را در ماه قربانی می‌کند و همچنین با یادآوری گسترش نگران‌کننده‌ امراض مرتبط با کم‌تحرکی چون چاقی، دیابت و سکته‌های قلبی و مغزی و سرانجام با یادآوری کمبود 20 میلیون لیتر بنزین روزانه که مجبوریم از خارج وارد کنیم، به این دریافت رسیدند که دوره انتظار کشیدن از دولت و حاکمیت به سر آمده و باید از خود شروع کنیم. شهروندان ایرانی، فارغ از قومیت یا جنسیت خود؛ جنبشی محیط‌زیستی راه انداخته‌اند که هدفش نه فقط بازگرداندن آسمان آبی و کاهش آلودگی صوتی به شهرهامان است که می‌خواهند نشان دهند مردم اگر بخواهند می‌توانند بسیار کاراتر از هر دولتی چالش‌ها را به فرصت تبدیل کرده و از زیر غبار آلودگی و ازدحام سیمان و دود و بوق، نشاط را به سرمایه اجتماعی بازگردانده و ثابت کنند در دیگر حوزه‌ها هم می‌شود به آنها تکیه و اعتماد کرده وگام‌هایی عینی‌تر برای دستیابی به آرمان‌های بلند سند چشم‌انداز بیست ساله کشور برداشت. نگارنده براین باور است که در صورت موفقیت این پویش، اولویت‌های مدیریت شهری به جای آنکه ایجاد تسهیلات بیشتر برای خودروسواران باشد (همچون ساختن بزرگراه و تونل و پل و آزادراه‌های طبقاتی و...)، به سمت گسترش حمل‌و‌نقل عمومی، به‌ویژه ریلی، ایجاد مسیرهای ایمن برای دوچرخه‌سواری و حمایت از ساخت و ورود دوچرخه‌ها و موتورسیکلت‌های هیبرید و برقی سوق پیدا خواهد کرد. یادمان باشد، به قول گوستاو پدرو، شهردار بوگوتا (پایتخت کلمبیا): «نشانه یک کشور توسعه یافته این نیست که مردمان فقیرش برخوردار از خودرو شخصی باشند، بلکه آن است که ثروتمندانش از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند.»باشد که با حمایت سزاوارانه‌تر همه‌ آحاد حقیقی و حقوقی جامعه، نشان دهیم ایرانیان می‌توانند متعلق به کشوری باشند که «توسعه یافته» تلقی می‌شود. شرکت‌های بیمه، شهرداری‌ها و راهنمایی و رانندگی با اعمال محرک‌های تشویقی برای آن گروه از رانندگانی که داوطلبانه از خودرو شخصی خود در روزهای سه‌شنبه استفاده نکرده‌ و نمی‌کنند، می‌توانند به استقبال بیش از پیش از این پویش مردمی، رنگ و بویی ملی‌تر و پرشمارتر دهند.

به امید بازگرداندن آسمان آبی به شهرهایی که در آن می‌توان همچنان نوای خوش پرندگان را شنید و لذت برد. آمین

امامان جماعت به یاری بختگان خواهند آمد.

اولین جلسه ای که برای رسیدگی به وضعیت اسفبار دریاچه بختگان و با حضور ائمه جماعات شهرستان های اطراف بختگان برگزار شد، آذرماه 94 در خرامه برپا شد. در آن جلسه که تعدادی از کارشناسان اداره کل محیط زیست فارس، ائمه جماعات را همراهی می کردند، از نزدیک این فاجعه زیست محیطی را مشاهده کردند و اطلاعاتی در این مورد را از کارشناسان امر به دست آوردند. در آن جلسه مقرر شد تا امامان جماعات شهرستان ها، در راستای آگاه سازی مردم و مسئولان از تریبون نماز جمعه اهمیت موضوع را تشریح نمایند.

در ادامه آن جلسه و پس از پیگیری هایی که از بهمن ماه گذشته صورت گرفت، بالاخره دومین جلسه، امروز23 خردادماه 95 در دفتر امام جمعه استهبان برگزار شد. دکتر صوفی، دکتر زمان پور و مهندس محمدی از طرف اداره کل محیط زیست استان، مهندس صفایی رییس اداره محیط زیست استهبان به همراه سیروس زارع مسئول گروه احیاکنندگان تالاب کمجان و تعدادی از گروه ها و فعالان محیط زیست شهرستان از جمله حاضرین در جلسه بودند. در ابتدا دکتر صوفی در رابطه با وضعیت بارش های حوزه آبریز بختگان و روند خشکی دریاچه توضیحاتی را ارائه دادند. اطلاعات آماری و بررسی های میدانی ایشان واقعیت های تلخی را به همراه داشت که در صورت عدم توجه به آن ها وضعیت را بسیار وخیم تر از آن چه هست خواهد کرد. سپس دکتر زمان پور از آموزه های دینی ما گفتند و این که متاسفانه ما توجهی به نظام قانونمند طبیعت نداریم و بی مهابا در آن دست می بریم. ایشان هم چنین از اهمیت اکولوژیکی منطقه صحبت کردند و این که چرا نباید با اجرای راهکارهایی مانند تغییر کشت، گامی برای بهبود حال دریاچه برداشت؟

پس از آن حجه الاسلام خاوری امام جمعه استهبان، ضمن تشکر از حضور کارشناسان و میهمانان، به عنوان نمونه به کشت ذرت اشاره کردند که گیاهی با مصرف بالای آب است و همانند دیگر محصولات مثل گندم می تواند آب بسیار زیادی را به خود اختصاص دهد! ایشان هم چنین به پیگیری های شهرستان برای جایگزینی این محصول با محصولی کم مصرف اشاره کردند. امام جمعه استهبان در خصوص حفر چاه های زیادی که در اطراف بختگان حفر شده اند -که بسیاری از آن ها پس از تصویب مجلس در سال 89، دارای مجوز شدند و یکی از عوامل خشکی دریاچه هستند- صحبت کردند. در پایان حجه الاسلام خاوری خواستار ایجاد یک نهضت مردمی برای احیاء بختگان شدند و این که باید فریاد بختگان و مردمانش را به گوش مسئولان رسانید.

کارگاه هایی برنامه ریزی شده اند تا با حضور کارشناسان در روستاها و شهرهای اطراف دریاچه های طشک و بختگان، بتوان اهمیت حفاظت از محیط زیست و وجود دریاچه طشک و بختگان و کمجان را به مردم شناساند و از پتانسیل خودِ مردم برای احیاء دریاچه بختگان بهره مند شد.

آیا استفاده از روزنامه باطله در بسته بندی قارچ ممنوع می شود؟

اوایل امسال بود که مطلبی در مورد خطرات بسته بندی قارچ در استهبان نوشتم و نوع بسته بندی را به دلیل استفاده از روزنامه باطله نقد کردم. در مورد خطرات استفاده از روزنامه باطله در بسته بندی مواد غذایی توضیحاتی دادم و کارشناس بهداشت محیط شبکه بهداشت و درمان استهبان را در جریان قرار دادم و خواهش کردم تا پیگیری نمایند. برای بررسی این موضوع، با تلاش مهندس حسام پور و همکاری دکتر فخرپور ریاست شبکه بهداشت و درمان استهبان، جلسه ای با تولیدکنندگان قارچ تشکیل شد. در پایان آن جلسه تولیدکنندگان موظف شدند تا کاغذهای مناسب و بهداشتی را جایگزین روزنامه های باطله نمایند. بخشنامه ای نیز از طرف در تاریخ 18 فروردین 95 به تولید کنندگان قارچ ابلاغ شد.

خوشبختانه مدتی نیز این مورد رعایت گردید اما دوباره شاهد قارچ های روزنامه پیچ بودیم. با کارشناس شبکه بهداشت صحبت کردم تا را در جریان قرار بگیرند اما ایشان از قبل موضوع را رصد می کردند و می دانستند. ایشان ابراز داشتند که بیشتر قارچی که در کارگاه های تولیدی استهبان بسته بندی می شوند، کاغذ مناسب استفاده می شود اما در بسته بندی هایی که از شهرهای دیگر وارد می شوند، این موضوع رعایت نشده است. پس از گفتگو قرار شد تا طی نامه ای از طرف شبکه بهداشت استهبان، پیشنهاد بررسی این موضوع به دانشگاه علوم پزشکی فارس ارسال شود و پس از توافق بین دانشگاه علوم پزشکی و سازمان جهاد کشاورزی فارس، ممنوعیت استفاده از روزنامه باطله در بسته بندی قارچ اعلام و ابلاغ گردد.

مادری که بی فرزند شد!

از زادروزش سندی در دست نیست. کی و با کدامین دست مهربان زندگی را آغاز کرد، کسی اطلاعی ندارد. "ننه و بچه"اش می خواندند و تا جایی که می دانیم همواره این "مادر" و "فرزند" تندرست، سرسبز و سر در آغوش هم،  روزگار را تا چند سال پیش، به خوبی سپری می کردند. چه مردان و زنانی که با بستن تکه ای پارچه به دنبال حاجت خود بودند تا بلکه فرزندی را همانند این درخت، در آغوش داشته باشند. حدودا 5 سال پیش بود که شاخه ای از این درخت تاریخی و زیبا شروع به خشک شدن کرد. بسیاری از مردم نگران شدند. افراد زیادی پیگیر شدند ولی بی نتیجه بود چون متولیان و مسئولان امر توجهی به آن نکردند و اقدامی درخور صورت نگرفت.

(سرو ننه و بچه در سال 2003)

داستان از زمانی آغاز شد که جاده ای زیانبار در کنار این درخت کهنسال قرار گرفت و کل منطقه را هم در معرض آسیب های فراوانی قرار داد. با ساخت دیوار باشگاه فرهنگیان بر روی ریشه های آن، فشار زیادی بر درخت وارد شد، گرد و خاک ناشی از تردد وسایل نقلیه درخت را به تنگی نفس دچار کرد، تنفس ریشه ای "سرو ننه و بچه" مختل گردید. خاک برداری در شمال این درخت برای ایجاد راه در داخل باشگاه فرهنگیان نیز مانند زهکشی عمل کرده و آب موجود در اطراف ریشه ها را به سمت خود کشید و رطوبت خاک را گرفت. در عین حال و با وجود آسیب هایی که به درخت وارد شد اما باز هم آن "سرو سهی" استوار و سرزنده با آن شرایط ساخت و ادامه داد. دو عامل بسیار مهم که درخت را به این روز انداخت یکی روشن کردن آتش داخل تنه درخت بود و دیگری آبیاری درخت. آبیاریِ بدون آگاهی و اشتباه درخت، باعث رشد شدید قارچ ها در پایین تنه درخت شد و این آسیب آن قدر شدید بود که با از بین بردن آوندهای تنه، شاخه ها را خشکاند.

(ساخت دیوارها و خاکبرداری هایی که در طی چند سال انجام شد.-عکس 2013)

یادداشت هایی که آن زمان در مورد این درخت نگون بخت نوشته شد، به مذاق برخی خوش نیامد و با تندی با موضوع برخورد کردند. ناآگاهی آن ها و عدم قبول آسیب دیدگی درخت به دلیل کار آن ها، یک شاخه اصلی را خشکاند و امروز هم شاهد ایجاد خشکیدگی در شاخه ی اصلیِ بزرگتر هستیم. هنوز وجود قارچ ها در پایین تنه درخت مشهود است و تاثیر آن را در خشک شدن شاخه ای در قسمت سبز فعلیِ درخت (ننه) می توان دید. هم چنین آتش زدن داخل تنه هم تاثیر زیادی بر خشکیدگی داشته است.
روز سه شنبه 11 خرداد 95 به اتفاق مهندس علیشاهی ریاست اداره منابع طبیعی استهبان و تعدادی از کارکنان این اداره و با حضور دکتر احمدی (از مرکز تحقیقات)، خانم مهندس قهرمانی (کارشناس مسئول آفات و بیماری های جنگلی اداره کل منابع طبیعی فارس) و مهندس حمزه پور (از مرکز تحقیقات)، "سرو ننه و بچه" مورد بررسی و بازبینی قرار گرفت. بازدیدی که 4 سال قبل هم انجام شده بود و نسخه ای برای پیشگیری از ادامه خشکیدن درخت نوشته شد اما اقدامی صورت نگرفت! امروز شاهد آنیم که نیمی از درخت خشکیده و آن چه نمی باید رخ می داد، اتفاق افتاد: "فرزندی" از دست رفت!

این درخت به گونه ای نمادی از استهبان بود، هویتی داشت اما ...

دکتر احمدی راهکارهایی را ارائه کردند که برای حفظ "سرو ننه و بچه" باید انجام گیرد:

- حذف شاخه های خشک به نحوی که به شاخه های سرسبز آسیبی نزند.

- استفاده از محلول های ضد قارچ و پُر کردن گودال اطراف تنه درخت با خاک تا تماس مستقیمی با آب نداشته باشد.

- لایه برداری از قسمت های سوخته شده درخت

- پُر کردن حفره ی بزرگ ایجاد شده در تنه درخت با "فوم"

-حفر کانالی اطراف تنه درخت به فاصله 5/1 متر از تنه برای آبیاری (فقط چند بار در سال)

خوشبختانه مدیر باشگاه فرهنگیان جناب آقای تواضعی تمام هزینه های حفظ و کاهش آسیب های درخت را متقبل شدند و قول همکاری داده اند.

---------------------------------------------------------------------------------------------------

یادداشتی که اردیبهشت 91 در روزنامه عصر استهبان نوشتم و با پاسخی عجیب از سوی مدیر وقت باشگاه روبرو شد:

سرو ننه و بچه استهبان

 در استهبان و ابتدای تفرجگاه "سرآسیاب" و در کنار رودخانه ی فصلی "بُک بُک"، درخت سرو بلند و زیبایی دیده می شود که سالیان درازی است نظاره گر شهر و مردمان آن است. شکل این درخت به گونه ای است که به نظر می رسد درختی بزرگ، درخت کوچکتری را در آغوش دارد و دلیل نامگذاری این درخت نیز شاید همین است: سرو ننه و بچه! از گذشته های دور، که هر صبحگاه مردان سخت کوش دیارم برای کسب رزق و روزی، راهی باغ و بستان های جنوبی می شدند تا به امروز که ورزشکاران و طبیعت دوستان نیز این راه را طی می کنند، این درخت استوار و پابرجا، همه را دیده است! بسی سرما، گرما، برف و باران و سیل را از سر گذرانده است و همیشه هم پدرانمان یاریگرش بوده اند. آگاهی چندانی از دیرینگی آن در دست نیست ولی با توجه به قطر تنه و نیز تقدّس درخت در گذشته های بسیار دور، شاید بتوان گفت که کاشت آن به پیش از اسلام نیز برسد. در گذشته گروهی از مردم بر اساس رسوم قدیم، با بستن تکه های پارچه به شاخه هایش، مراد می طلبیدند که هنوز آثارش بر شاخه ها نمایان است! یکی دیگر از رسومی که آثارش هنوز در بین شاخه های سرو ننه و بچه هویداست، رسم پرتاب سنگ به درون شاخه ها بوده است! فرد سنگی را به درون شاخه ها پرتاب می کرد، اگر  سنگ در بین شاخه ها گیر می کرد، شخص "حاجت روا" می شد و اگر از بین شاخه ها می افتاد مرادش حاصل نمی گشت! (تمام درختان به ویژه سرو در فرهنگ ایرانی جایگاه والایی داشته اند و هنوز نیز می توان ردّی از این باور  در بین مردم پیدا نمود.) با توجه به این موارد شاید بتوان آن را در حوزه ی میراث فرهنگی نیز جای داد.

هم اکنون سرو"ننه و بچه" در محوطه ی باشگاه فرهنگیان قرار دارد و متاسفانه این روزها، روزهای خوش خاطره ای برای این درخت نیست، چرا که چند سالی است با ساز و کارهایی توسط خود ما، عرصه برای او تنگ شده است! چندین سال پیش مسئولان باشگاه فرهنگیان در فاصله ی 1.5 متری اش دیواری ساخته اند که بر ریشه های آن سنگینی می کند و معمولا تا کمرگاه درخت را در سایه قرار می دهد. در همان زمان خاک برداری در قسمت شمالی درخت به ریشه های آن آسیب هایی رساند. ایجاد راه در کنار آن نیز موجب کوفته شدن خاک کنار درخت شده و ریشه ها را زیر فشاری دوچندان قرار داده است و هم چنین، گذشتن زیاد ماشین ها در این راه خاکی، باعث می شود گرد و خاک زیادی بر روی شاخ و برگ های آن قرار گیرد و منفذهای تنفسی برگها را مسدود و تنفس درخت را دچار اختلال کند. در روزهایی نه چندان دور نیز دو مخزن آهنی بسیار بزرگ آب در فاصله ای نزدیک به تنه ی آن قرار داده اند که علاوه بر فشار زیاد بر ریشه ها، حریم منظری درخت را بدتر از پیش کرده است. اثرات این فشارها کم کم دارد خود را نشان می دهد چرا که یکی از شاخه ها در میان درخت خشک گردیده است! پس از گفت و گو با آقای مهدوی آزاد (مدیر محترم فعلی باشگاه) در مورد محل قرار دادن این مخازن و اثر آن بر درخت، ایشان قول دادند هر چه زودتر نسبت به جابه جایی این مخازن آب اقدام کنند. هم چنین ایشان بیان کردند که با کارشناسانی صحبت نموده اند و هر 17 تا 20 روز یک بار درخت را آبیاری می نمایند. لازم به یادآوری است که این درخت هیچگاه آبیاری مصنوعی نشده است و همیشه باران آن را سیراب می کرده است، بنابراین اثرات احتمالی این آبیاری مصنوعی نامشخص می باشد.

همین جا از ایشان، به خاطر رسیدگی به این درخت و همکاری در رفع این نگرانی، قدردانی می گردد.

به امید فرداهایی بهتر برای محیط زیست میهنم

رسول حاجی باقری – 4/2/1391