دیده بان استهبان

بررسی و اطلاع رسانی مسایل محیط زیست، منابع طبیعی و میراث فرهنگی شهرستان استهبان

دیده بان استهبان

بررسی و اطلاع رسانی مسایل محیط زیست، منابع طبیعی و میراث فرهنگی شهرستان استهبان

بحران آب، نابودی جنگل ها، خشکیدن تالاب ها، ریزگردها و ... معضلاتی هستند که تداوم حیات اجتماعی انسان ها و هم چنین گیاهان و جانداران را با مشکلاتی بزرگ مواجه کرده است. یکی از راه های کاهش سرعت این فجایع، اطلاع رسانی و آموزش جامعه و به ویژه جوامع محلی است.
در کنار بحران های محیط زیستی، متاسفانه در حال برخورد با "بحرانی تاریخی" در حوزه ی تمدنی ایران زمین نیز هستیم.
در این تارنما خواهم کوشید تا قدمی هر چند کوچک در برابر این ناملایمات بردارم!
محتاج دعای خیرتان هستم.

۹ مطلب در فروردين ۱۳۹۵ ثبت شده است

توسط اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استهبان انجام شده است:

"در سال جاری 15 خودرو در حال حمل گیاهان دارویی توقیف و بیش از 20 نفر تا کنون بازداشت شده اند."

با وجود کمبود نیرو و امکانات و هم چنین گستردگی حوزه ی حفاظتی، تلاش های این اداره قابل تقدیر است. هر چند جای امیدواریست اما باید تلاش بیشتری برای حفاظت از سرمایه های ملی انجام گیرد. امروز دوستی می گفت هفته قبل سری به "چابهاره" در کوه تودج زدم. هر سال برای برداشت "لیس" و "جاشیر" به این منطقه می آمدیم و چند کیلویی از این سبزیجات را برای مصرف شخصی می بردیم. اما امسال دریغ از یک بوته جاشیر!

برداشت های بی رویه  و چرای بی وقفه و مداوم دام ها، تمام مراتع را در مسیر نابودی قرار داده است. تعداد زیاد دام و طولانی بودن زمان حضور سالانه آنها در منطقه و عدم اجرای طرح های احیاء کافی، عواملی هستند که نابودی مراتع و جنگل های منطقه را تسریع کرده است.

دام هایی که در مناطق قشلاقی مثل "کُرپنبه ای" حضور دارند، قانونا تا اوایل اردیبهشت ماه حق استفاده و بهره برداری از مراتع را دارند. این یعنی دام ها اجازه دارند در فصل رویش گیاهان هر بلایی که خواستند بر سر مراتع بیاورند! انتخاب این زمان (از مهرماه تا حدود 10 اردیبهشت) برای مناطق قشلاقی شاید برای چند دهه پیش مناسب بوده است. چرا که بهار عملا در آن منطقه ی مرتفع از اواسط اردیبهشت شروع می شده اما در حال حاضر اقلیم تغییر کرده و بهار در اسفند رخ می دهد. احتمالا یکی از راهکارهایی که می توان برای مدیریت چرای منطقه انجام داد، تغییر در این تاریخ است. امید است بتوان کاری برای حفاظت بهتر انجام داد و در عین حال طرح های مرتع داری نیز به قوت خود باقی بماند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ فروردين ۹۵ ، ۲۳:۰۴
رسول حاجی باقری

تجارت چوب

یک کامیون چوب انجیر آن هم تنه های تر و نه چوب های خشک، دوستی زنگ زد و این عکس ها را هم برایم فرستاد. کمی هم از داستان این کامیون را که دیده بود، صحبت کرد. ظاهرا این حجم چوب انجیر از استان کرمان بارگیری شده بود و کامیون توسط اداره منابع طبیعی توقیف و جهت انجام مراحل قانونی به جهاد کشاورزی ارجاع گردیده است.



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ فروردين ۹۵ ، ۱۱:۴۲
رسول حاجی باقری
جوانه های امید
فرصتی دست داد تا سری به محل کاشت بذرها در برنامه ی جنگلانه ی امسال بزنم. نتیجه شگفت انگیز است! در چندین نقطه ی بازدید بیش از 80 درصد بذرها جوانه زده و سر از خاک درآورده اند که جای خوشحالی بسیار است. همین جا از همه شرکت کنندگان و مسولان شهرستان که در برگزاری برنامه مشارکت داشتند تشکر می کنم. اگر بتوان برای گیاهان نورسته بانکت ساخت، (بانکت:مانعی عمود بر شیب دامنه و در مسیر آب برای جمع آوری روان آب ها) احتمال ماندگاری آنها بیشتر خواهد شد. (در صورت بارش باران و قرق مناسب!)
نکته ی تاسف برانگیز، حضور و عبور بیش از 5 گله ی گوسفند در آن منطقه بود. (در کمتر از 5 ساعتی که در منطقه بودم.) هم اکنون فصل جوانه زدن درختان، درختچه ها و تمامی گیاهان دیگر است. دام هایی که عمدتا هم بز هستند، به هیچ گیاهی رحم نخواهند کرد که البته اقتضای طبیعت شان است. اما آیا دامداران این را درک نمی کنند؟! این عزیزان بر اساس اجاره نامه مرتع داری باید در امر احیاء مراتع هم مشارکت داشته باشند، آیا چنین است؟ دام ها حتا به باغات مردم هم رحم نکرده و نمی کنند و این موضوع جدال های بسیاری را در منطقه آفریده است.

کاش می شد حضور دام ها را بر اساس ضابطه و قانون کنترل کرد و فرصت تنفس و زادآوری را به طبیعت کوه تودج داد.
اگر دیر عمل کنیم بازنده ماییم نه طبیعت!







۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ فروردين ۹۵ ، ۰۹:۴۴
رسول حاجی باقری

فعالیت دوباره ی معدن کوه تودج



عکس بالا قسمتی از کوه های تودج استهبان به نام "بیللو" هست. بلندترین قله ی استهبان و با ارتفاع حدود 2900 متر. مدتی پیش با شروع گمانه زنی ها برای یافتن منطقه ی مناسب، بُرش سنگ ها بر روی این قله چنان گرد و خاکی به پا کرده بود که از داخل شهرستان استهبان هم دیده می شد. این گرد و خاک آن قدر زیاد بود که با آتش سوزی اشتباه گرفته شد و نیرو به منطقه اعزام گردید! نکته ای را که برای توجیه فعالیت معدن عنوان می کنند، اشتغالزایی در این معدن سنگ است. گفته می شود که با راه اندازی این معدن، حداقل 1000 نفر صاحب شغل می شوند.

متن زیر را بخوانید و خودتان قضاوت کنید:

"در استان سمنان بیش از 518 معدن فعال وجود دارد و حدود 4100 نفر مشغول به کارند. این در حالی ست که 60 درصد نمک کشور، 40 درصد گچ کشور، 95 درصد زئولیت کشور، 95 درصد سلستین، 15 درصد سولفات سدیم، 20 درصد کرومیت و 15 درصد زغال‌سنگ کشور از معادن سمنان تامین می شود. آمار معادن فعال کشور حدود 5445 معدن است و نزدیک به 160 هزار نفر در این معادن مشغول به کارند. یعنی هر معدن تقریبا 30 نفر!"

این که چطور با یک معدن سنگ 1000 شغل ایجاد می شود جای سئوال است؟!

حتا اگر ایجاد مشاغل مستقیم و غیر مستقیم را یکجا حساب کنیم باز عدد 1000 برای این معدن کمی اغراق آمیز است!

نگذاریم کوه های تودج را نابود شوند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ فروردين ۹۵ ، ۰۱:۲۶
رسول حاجی باقری
مصداق اقدام و عمل در اقتصاد مقاومتی و سه شنبه ها

محمد درویش
حدود شش سال پیش، مقاله ای از دوست عزیزم، دکتر حسن کریم‌زادگان را در مهار بیابان‌زایی منتشر کردم که همچنان تأمل‌برانگیز و خواندنی است. حسن کریم زادگان که در شمار آن گروه از نخبگانی است که هم به موضوع محیط زیست و هم اقتصاد اشراف داشته و تاکنون چندین کتاب و پژوهش را در این حوزه منتشر و هدایت کرده است، در سال ۱۳۸۹ می‌گوید:
به طور میانگین مصرف هر لیتر بنزین توسط هر فرد صاحب خودروی شخصی در تهران ۶ برابر قیمت فعلی بنزین در بازار (۴۰۰۰ ریال) یعنی ۲۴۰۰۰ ریال هزینه اجتماعی دارد. اگر به طور متوسط ظرفیت هر باک خودرو را ۴۰ لیتر فرض کنیم، صاحبان خودروی شخصی در هر نوبت سوخت گیری برای جبران هزینه اجتماعی استفاده از خودروی شخصی، به جای ۱۶۰۰۰۰ ریال باید ۹۶۰۰۰۰ ریال یا حدود صد هزار تومان بپردازد. بنابراین، با توجه به قیمت کنونی بنزین، رقم مورد اشاره در شرایط امروز کشور به ۲۵۰ هزار تومان افزایش یافته است.


در واقع نظام قیمت گذاری فعلی هزینه‌های بسیار سنگین احتراق بنزین در شهر تهران را در نظر نمی‌گیرد و این امر مبنای تداوم شصت ساله آلودگی هوای تهران است. طبیعی است در صورت رعایت این رویکرد، یعنی: پرداخت هزینه های اجتماعی بنزین توسط مصرف کنندگان، شاهد رونق بازار انرژی‌های تجدید پذیر، حمل و نقل عمومی، استفاده بیشتر از دوچرخه و پیاده روی خواهیم بود. رخدادی که سبب می‌شود سه‌شنبه‌های بدون خودرو، داوطلبانه و پراشتیاق به تمامی روزهای کاری هفته تسری یابد.
تأمل‌برانگیزتر آن که آنچه از منظر اقتصاد محیط زیستی اهمیت دارد و ماجرای تداوم آلودگی هوای تهران و دیگر کلان‌شهرهای وطن را مورد فراکافت قرار می‌دهد، چیزی جدای از مکتب اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری بر آن تأکید دارند، نیست. به زبانی ساده‌تر، یکی از شناسه‌های عینیت یافتن شعار سال ۱۳۹۵، یعنی: «اقتصادی مقاومتی؛ اقدام و عمل»، همانا حمایت از پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو توسط تمامی مردم، ارگان‌های دولتی و نهادهای حاکمیتی نظیر قوه محترم قضاییه، بیت مقام معظم رهبری، فرماندهی کل نیروهای مسلح، مجمع تشخیص مصلحت نظام، حوزه‌های علمیه و صدا و سیما است. نمی‌شود یک گوشه نشست و انتظار داشت که اقتصاد مقاومتی عینیت یابد؛ اینک زمانه اقدام و عمل است.
همین و تمام.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ فروردين ۹۵ ، ۰۷:۵۳
رسول حاجی باقری

قارچ و روزنامه باطله

تولید قارچ در استهبان خوشبختانه از نظر کمی به سطح خوبی رسیده است. هر چند ظاهر امر نشان می دهد که محصول تولیدی از کیفیت قابل قبولی هم برخوردار است و البته این را کارشناسان باید تایید نمایند. با این وجود یک نکته منفی را در بسته بندی این محصول مشاهده می شود که جا دارد برای ارتقاء کیفیت این محصول، مورد توجه تولیدکنندگان و کارشناسان بهداشت و درمان قرار گیرد.



همه ما مشاهده کرده ایم که برای انتقال و عرضه ی قارچ در بازار، این ماده غذایی ارزشمند و مغذی را در سبدهای پلاستیکی و در میان روزنامه های باطله قرار می دهند. زمانی خوانده بودم که "یکی از دلایل عقب ماندگی های ذهنی، مسمومیت با سرب هست." با دیدن این نوع بسته بندی و حمل قارچ، این جمله برایم تداعی شد. در داخل ماده ی چاپی روزنامه ها مقادیری سرب وجود دارد. سرب می‌تواند از طریق چسبیدن تکه های کوچک روزنامه به قارچ، وارد آن و سپس بدن شود. با ورود سرب به بدن، اختلالات خونی، عقب ماندگی های ذهنی، آلزایمر و ... ایجاد می‌شود. به نظر می رسد تغییر نوع بسته ی قارچ، این خطر بالقوه را از بین خواهد برد و کیفیت آن را ارتقاء خواهد بخشید. می توان به جای روزنامه باطله از کاغذهای گراف استفاده نمود.  گزینه های جایگزین را شما پیشنهاد دهید.

امیدوارم این متن کوتاه تلنگری باشد برای زدودن این خطر، بی تردید با انجام آن کیفیت محصول افزایش پیدا کرده و بازار بهتری نیز پیدا خواهد کرد.

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ فروردين ۹۵ ، ۱۷:۰۹
رسول حاجی باقری

جنگل ها، ریه های زمین

جنگل (forest) به بخشی از زمین گفته می‌شود که از درخت و درختچه و گیاهان علفی پوشیده شده و بین گیاهان و جانوران آن، اشتراک زیستی به وجود آمده است. جنگل یک اکوسیستم است بدین معنی که یک محیط پویا و نظام مند است و کم و زیاد شدن هر یک از اجزاء تشکیل دهنده ی آن، تعادل آن را بر هم خواهد زد. ایران با مساحت ۱۶۴،۸۱۹،۵۰۰ هکتار دارای 134،307،839 هکتار منابع طبیعی (8/82 درصد مساحت کشور) شامل 3/14 میلیون هکتار جنگل (8/8 درصد مساحت کشور)، 2،665،067 هکتار بیشه‌زار و درختچه‌زار (6/1 درصد)، 7/84 میلیون هکتار مرتع (3/52 درصد)، 6/32 میلیون هکتار بیابان (1/20 درصد) می باشد و 2/33 میلیون هکتار دیگر را زمین‌های کشاورزی و شهرها و غیره تشکیل می‌دهد.



استان فارس مقام نخست را از نظر وسعت جنگل ها در کشور داراست و حدود 2/2 میلیون هکتار از عرصه های ملی فارس را جنگل های سرسبز پوشانده است که تقریبا 9/17 درصد از مساحت استان را تشکیل می دهد. بر اساس ماده یکم تصویب نامه قانون ملی شدن جنگل های کشور مصوب 27/10/1341 هیئت وزیران، "از تاریخ تصویب این قانون عرضه و اعیانی کلیه جنگل‌ها و مراتع و بیشه‌های طبیعی و اراضی جنگلی کشور جزء اموال عمومی محسوب و متعلق به دولت است ولو این که قبل از این تاریخ افراد آن را متصرف شده و سند مالکیت گرفته باشند." جنگل ها تصفیه کننده ی طبیعی هوا و تامین کننده ی اکسیژن هستند، منایع آب زیرزمینی را تقویت می کنند، گرد و غبار را از هوا می گیرند، از آلودگی صوتی می کاهند، هوا را تعدیل و تلطیف می کنند، محصولات مختلفی تولید می کنند، از فرسایش خاک جلوگیری می کنند، سیلاب ها را کنترل می کنند و ...

بی شک حفاظت و نگهداری جنگل ها یک وظیفه ی عمومی است و کلیه ی افراد جامعه باید از این نعمت خدادادی بطور جدی محافظت نمایند. زیرا دولت ها به تنهایی و بدون مشارکت آحاد مختلف مردم قادر نخواهند بود تا از این سرمایه ملی محافظت نمایند. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ فروردين ۹۵ ، ۲۳:۵۱
رسول حاجی باقری

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ فروردين ۹۵ ، ۲۱:۲۲
رسول حاجی باقری

فارس ...، به همین زودی ها!

با خشکیدن و خشکاندن تالاب های فارس، کانون هایی برای ایجاد ریزگرد به وجود آمد. متاسفانه ریزگردها عوامل بیماری زا را از بستر خشکیده ی تالاب ها، با خود تا دورترین نقاط حمل خواهند کرد. این ذرات هولناک شامل فلزات سنگین، بازمانده های کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات، پسماند و فاضلاب کارخانه ها و کارگاه هایی که به رودخانه ها و نهایتا تالاب ها سرازیر شده اند و ... می باشد.

ما به خود و نسل های آینده بدهکاریم!

ما بدترین ها را برای فرزندان خود به یادگار گذاشتیه ایم!

ما نسلی هستیم که مورد لعن ونفرین فرزندان خود قرار خواهیم گرفت!

کاش کاری کنیم و بیشتر از این نابودگر خود، ایرانیان و ایران زمین نباشیم.


ما خفتگان تاریخ لقب خواهیم گرفت!


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ فروردين ۹۵ ، ۰۹:۳۰
رسول حاجی باقری