تخریب میراث فرهنگی و تاریخی یک جامعه به معنی از بین رفتن هویت یک جامعه است.
تخریب میراث فرهنگی و تاریخی یک جامعه به معنی از بین رفتن هویت یک جامعه است.
پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی در نامهای به رییسجمهور خواهان شد:
دکتر مهدی حجت را به ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بگمارید.
پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی انتصاب دکتر مهدی حجت را به ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از رییسجمهور خواهان شد. پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، که در هنگام انتخابات مجلس شورای اسلامی توسط شماری از فعالان قدیمی عرصههای میراث فرهنگی و محیطزیست شکل گرفت، در نامهای به رییسجمهور خواهانِ حضورِ شخصیتهایی کارشناس و آشنا به میراث فرهنگی بر مسند سازمانِ میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شد. در آغازِ این نامه، که برای 42 نمایندهی حامی پویش یادشده رونوشت شده، آمده است «از آنجایی که همواره شعار این دولت احترام به رای مردم بوده، پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، که برآمده از فعالان این دو حوزه است، با توجه به وضعیت اسفناکی که میراث فرهنگی و صنایع دستی و در پیِ آن گردشگری کشور با آن روبهروست، خواهانِ آن است که فردی کارشناس و با تجربهای برآمده از ساختارِ تخصصیِ چنین نهادی را به ریاستِ «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» کشور بگمارید.»
متن کامل نامهی دبیران 17 شاخهی «پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی» به رییسجمهور به شرح زیر است:
ریاست محترم جمهور
جناب آقای دکتر حسن روحانی
از آنجایی که همواره شعار این دولت احترام به رای مردم بوده، «پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی» که برآمده از فعالان این دو حوزه است، با توجه به وضعیت اسفناکی که میراث فرهنگی و صنایع دستی و در پیِ آن گردشگری کشور با آن روبهروست، خواهانِ آن است که فردی کارشناس و با تجربهای برآمده از ساختارِ تخصصیِ چنین نهادی را به ریاستِ «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» کشور بگمارید؛ امری که در انتصابِ نخستتان بر این سازمان، شاید به خاطر شیوهی برخورد مجلس پیشین با وزیرانِ پیشنهادی شما، نادیده گرفته شده بود. میراث فرهنگی سنگ بنای گردشگری پایدار است و دستاوردِ تفکری جز این، تنها به رونقی موقت در امر گردشگری میانجامد که با بازگشت صلح به منطقه و نابود شدن میراث فرهنگیِ باقیمانده و رهاشدهی کنونی، این رونق ناپایدار همچون حبابی گذرا بر سطح دریای توسعهی کشورمان خواهد ترکید و پس از چندی آنچه از این کشور کهن برای فرزندانمان به جای خواهیم گذارد ویرانهای است فاقد نشانههای بزرگیِ تاریخی که هیچ جذابیتی برای همان اندک گردشگرانِ فرهنگی هم، که با وجود برخی دشواریها راهیِ ایران میشوند، نخواهد داشت.
ما به عنوانِ نمایندگان بخشی از جامعهی مدنی، که پیش از این همواره حامی شما بودهایم، خواهانِ حضورِ شخصیتهایی کارشناس و آشنا به میراث فرهنگی بر مسند این سازمانِ تخصصی هستیم. بر این پایه، دکتر مهدی حجت را که دغدغهای جز حفظ آثار گرانقدر تاریخیمان برای نسلهای آینده ندارد برای تصدی این مقام پیشنهاد میدهیم تا در سایهی بهبود وضعیت میراث فرهنگیمان بتوانیم برنامهای اصولی و نه شعاری برای توسعهی گردشگری پایدار بریزیم.
با احترام
دبیر شاخهی آذربایجان شرقیِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ احمد رحمانی
دبیر شاخهی آذربایجان غربیِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ امین سلمانیان
دبیر شاخهی اردبیلِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ الیار عاصمیزاده
دبیر شاخهی اصفهانِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ احمد صرامی
دبیر شاخهی ایلامِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ مهدی نظری
دبیر شاخهی تهرانِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ رضا نیکپور
دبیر شاخهی خوزستانِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ مجتبی گهستونی
دبیر شاخهی سمنانِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ ژینوس طاهریا
دبیر شاخهی فارسِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ رسول حاجیباقری
دبیر شاخهی قزوینِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ افشین صفیپور
دبیر شاخهی کهگیلویه و بویراحمدِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ صادق دوپیکر
دبیر شاخهی گلستانِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ اسماعیل پهلوان
دبیر شاخهی گیلانِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ رامین محمدیان
دبیر شاخهی لرستانِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ بابک الوندیان
دبیر شاخهی مازندرانِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ محمد عظیمی
دبیر شاخهی هرمزگانِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ ناصر بوهندی
دبیر شاخهی همدانِ پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی ـ حسین زندی
رونوشت به:
1. نمایندهی محترم مردمِ تبریز ـ اسکو ـ آذرشهر در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان
2. نمایندهی محترم مردمِ تبریز ـ اسکو ـ آذرشهر در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، سرکار خانم دکتر زهرا ساعی
3. نمایندهی محترم مردمِ ارومیه در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای سیدهادی بهادری
4. نمایندهی محترم مردمِ گرمی در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای میرحمایت میرزاده
5. نمایندهی محترم مردمِ اردبیل در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر محمد فیضی
6. نمایندهی محترم مردمِ اصفهان در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، سرکار خانم ناهید تاجالدین
7. نمایندهی محترم مردمِ اصفهان در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر حیدرعلی عابدی
8. نمایندهی محترم مردمِ ایلام در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای جلال میرزایی
9. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر محمدرضا عارف
10. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر سیدفرید موسوی
11. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر علی مطهری
12. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، سرکار خانم سهیلا جلودارزاده
13. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر علی نوبخت حقیقی
14. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، سرکار خانم پروانه مافی
15. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر غلامرضا حیدری
16. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای الیاس حضرتی
17. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر محمدعلی وکیلی
18. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، سرکار خانم سیده فاطمه حسینی
19. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر مصطفی کواکبیان
20. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، سرکار خانم فریده اولادقباد
21. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای داود محمدی
22. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر محمود صادقی
23. نمایندهی محترم مردمِ سمنان در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر احمد همتی
24. نمایندهی محترم مردمِ شیراز در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای علی اکبری
25. نمایندهی محترم مردمِ قزوین در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، سرکار خانم سیدحمیده زرآبادی
26. نمایندهی محترم مردمِ کنگاور در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای حسن سلیمانی
27. نمایندهی محترم مردمِ بویراحمد و دنا در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای غلاممحمد زارعی
28. نمایندهی محترم مردمِ گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر غلامرضا تاجگردون
29. نمایندهی محترم مردمِ گرگان در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای نورمحمد تربتینژاد
30. نمایندهی محترم مردمِ لنگرود در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای مهرداد بائوج لاهوتی
31. نمایندهی محترم مردمِ رشت در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر محمدصادق حسنی
32. نمایندهی محترم مردمِ رودبار در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر منوچهر جمالی
33. نمایندهی محترم مردمِ بابل در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر علی نجفی
34. نمایندهی محترم مردمِ نور و محمودآباد در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر علی اسماعیلی
35. نمایندهی محترم مردمِ بابل در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای حسین نیازآذری
36. نمایندهی محترم مردمِ ساری و میاندرود در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای مهندس محمد دامادی
37. نمایندهی محترم مردمِ ساری و میاندرود در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای مهندس علیاصغر یوسفنژاد
38. نمایندهی محترم مردمِ تنکابن و رامسر در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای مهندس شمسالله شریعتنژاد
39. نمایندهی محترم مردمِ چهارمحال و بختیاری در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر علی کاظمی
40. نمایندهی محترم مردمِ زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر علی وقفچی
41. نمایندهی محترم مردمِ کرمانشاه ـ اورامانات در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر شهاب نادری
42. نمایندهی محترم مردمِ تهران در مجلس شورای اسلامی و حامی پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی، جناب آقای دکتر پروانه سلحشوری
http://yon.ir/gvDz
پیرو نامهای از مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان که به دفاتر خدمات مسافرتی، پیرامون عدم وجاهت قانونی برگزاری تور به پاسارگاد در ده روز نخست آبانماه ارسال شد، دبیر دیدهبان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران، که شبکهای از انجمنهای دوستدار میراث فرهنگی است، نامهای را به ایشان نوشت که امروز صبح در دبیرخانهی آن سازمان به ثبت رسید. متن نامه را در زیر بخوانید.
-------------------------------------------------------------------
به نام خداوند جان و خرد
جناب آقای دکتر فریدون الهیاری
مدیرکل محترم میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان
با سلام و احترام
به این وسیله دربارهی نامهی مورخ 8/7/95 حضرتعالی به دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی استان اصفهان در خصوص عدم وجاهت قانونی برگزاری هر نوع تور گردشگری در مدت زمان اول تا دهم آبان ماه سال جاری به مقصد پاسارگاد شیراز، ضمن ابراز تأسف، نکاتی را به استحضار میرساند:
1. همانگونه که آگاهید سالهاست که هفتم آبانماه (۲۹ اکتبر) از سوی دوستداران ایران در سراسر جهان به یاد روز صدور منشور حقوق بشر کورش پس از آزادسازی بابل، که نقطهی عطفی در تاریخ بشریت به شمار میرود و مایهی مباهات و افتخار ایرانیان است، به نام «روز کوروش بزرگ» نامگذاری شده است که در آن شماری از ایرانیان بر آرامگاه آن شخصیت ارجمند گرد آمده و جلوههایی زیبا از وحدت و همبستگی ایرانیان را به نمایش میگذارند. این روز، در واقع، روز بزرگداشت یکتاپرستی، آزادمنشی، صلحدوستی، خردورزی، مردمداری، کشورداری و انساندوستی، و میراث مشترک ایرانیان با هر دین و زبان و از هر قوم است.
2. باید توجه داشت که کوروش، بر خلاف آنچه گروهی خاص مینمایانند، جایگاهی بزرگ در اندیشهی بسیاری از اندیشمندان اسلامی دارد و در آثار بسیاری از بزرگان و مفاخر اسلامی روح متعالی و عدالتخواه او ستایش شده و بسیاری از صاحبنظران حوزه و دانشگاه در تفاسیر آیات ۸۲ تا ۹۵ سورهی کهف قرآن مجید، که بر انطباق روایات مربوط به کورش کبیر و ذوالقرنین تأکید میکند، به جایگاه کورش بزرگ یا ذوالقرنین از منظر قرآن اشاره نمودهاند که برای نمونه برخی از مفسران متقدم، مانند وَهب بن منبّه و محمد بن صائب کَلبی و یوسف بن موسی قطان نه تنها در تفسیر سورهی کهف، بلکه در چند جای دیگر روشن کردهاند که ذوالقرنین همان کورش هخامنشی است و در دوران معاصر نیز میتوان از این افراد نام برد: مولانا ابوالکلام آزاد مفسر بزرگ قرآن و وزیر فرهنگ هند در زمان گاندی در تفسیر البیان، علامهی بزرگ شیعیان علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، آیتالله ناصر مکارم شیرازی و ده نفر از مفسران قرآن در تفسیر نمونه (مانند قرائتی، امامی، آشتیانی، حسنی، شجاعی، عبدالهی و محمدی)، تابنده گنابادی در کتاب سه داستان عرفانی از قرآن، آیتالله میرمحمد کریم علوی در تفسیر کشف الحقایق، حجتالاسلام سید نورالدین ابطحی در کتاب ایرانیان در قرآن و روایات، دکتر علی شریعتی در کتاب بازشناسی هویت ایرانی اسلامی، صدر بلاغی در قصص قرآن، جلال رفیع در کتاب بهشت شداد، منوچهر خدایار در کتاب کورش در ادیان آسیای غربی، قاسم آذینیفر در کتاب کورش پیامآور بزرگ، دکتر فریدون بدرهای در کتاب کورش در قرآن و عهد عتیق، محمد کاظم توانگر زمین در کتاب ذوالقرنین و کورش، دکتر شروین وکیلی در کتاب کورش رهاییبخش، آیت الله سیدمحمد فقیه استاد اخلاق و حافظ کل قرآن و نماینده مجلس خبرگان دوم، استاد محیط طباطبایی، حجهالاسلام شهید هاشمینژاد و احمدخان بنیانگذار دانشگاه اسلامی علیگر، عبدالمنعم النمر مهمترین شخصیت علمی و مذهبی عرب، صابر صالح زغلول نویسنده عرب در کتاب مؤسس الدولة الفارسیة وأبو إیران؛ حیاته و فتوحاته و هل هو ذوالقرنین و کتابهای تفسیر من هدی القرآن، تفسیر الفرقان و تفسیر المنیر.
بر این پایه، کورش بزرگ یکی از چهرههای درخشان نامور تاریخ ایران و جهان و مورد احترام علما و دانشمندان ایرانی و غیر ایرانی است و نام و آرمان او در روزی به نام کورش بزرگ قطعاً باید از سوی داعیهداران فرهنگ و هویت ایرانی بیش از پیش گرامی داشته شود. در همین راستا، مقام رهبری در سفر به استان فارس در سال 1387 با اشاره اهمیت پرداختن به مفاخر فرهنگی گفتند: «در دنیا از چیزهایی که جنبهی افتخارآمیز هم خیلی ندارد، گاهی اوقات به عنوان مفاخر تاریخی استفاده میکنند. آن کسانی که مفاخر تاریخی ندارند، برای خودشان خلق میکنند! ما این همه مفاخر تاریخی داریم، این همه چیزهایی که مایهی تفاخر تاریخی ملت ایران است، اعتماد به نفس ملت ایران است؛ چرا اینها را نشان ندهیم؟»
3. در سالهای اخیر تلاشهای زیادی از سوی گروهکهای تجزیهطلب داخل و خارج کشور و گروههای تندرو و دشمنان فرهنگ ایران برای مخدوش کردن چهرهی کورش بزرگ نزد مردم صورت گرفته است که اگرچه با هوشیاری مردم، تاکنون بدخواهان ایران به اهداف شوم خود نرسیدهاند اما هرگونه اقدامی برای کمرنگتر برگزار شدن روز کورش عملاً آبی به آسیاب دشمان ایران و گروهکهای تجزیهطلب خواهد بود.
4. گردهمایی مسالمتآمیز دوستداران فرهنگ و تاریخ ایران در پاسارگاد بین یکم تا دهم آبان ماه، و به ویژه هفتم آبان، نمونهی خوبی از رشد و توسعه گردشگری فرهنگی است و وظیفهی ذاتی همهی دستگاههای متولی فرهنگ و گردشگری توسعه چنین برنامههایی است و لذا ابلاغ هرگونه دستورالعملی که خلاف این رویه باعث به تعطیلی کشاندن گردشگری فرهنگی در کشور باشد، به ویژه از سوی نهادی که وظیفهی توسعهی گردشگری را برعهده دارد، عملی فاقد وجاهت قانونی است. از این رو پیشنهاد میشود به جای ابلاغیههای فراقانونی، سازمان میراث فرهنگی و شورای فرهنگ عمومی به درخواست مکرر سازمانهای مرمنهاد پاسخ مثبت بدهند و یا یاری یکدیگر روز هفتم آبان ماه هر سال، که یادروز گشایش و آزادسازی بابل یا یکپارچگی حوزهی تمدنی ایران و همچنین صدور منشورِ کورش بزرگ است، در تقویم رسمی کشور به عنوان «روز کورش» ثبت شود.
5. اگرچه به نظر میرسد نامهی حضرتعالی به توصیهی نهادهای امنیتی و برای خنثا کردن بهرهبرداری سیاسی عدهای معدود از این روز بزرگ تاریخی نوشته شده است، اما لازم میدانیم توجه شما و نهادهای مذکور را به این مهم جلب نماییم که صرف سوءاستفاده عدهای معدود از مناسبتی مهم نمیتواند دستآویزی امنیتی برای به تعطیلی کشاندن آن باشد، خصوصاً اگر آن مناسبت نزد عموم مردم از جایگاه خاصی برخوردار باشد و مایهی وحدت و همبستگی ملی به شمار آید. چنانکه در سالهای اخیر اگرچه برگزاری مراسم مذهبی در داخل کشور و عتبات عالیات با خطرات و تهدیدات فراوانی از سوی گروههای تکفیری روبهروست، اما نهادهای امنیتی نه تنها برای عدم برگزاری این مراسم نکوشیدند بلکه با برنامهریزی مناسب، نظم و امنیت این مراسم را به بهترین نحو تأمین نمودند.
از اینرو، به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی کشور و همچنین کلیه دستگاههای امنیتی پیشنهاد میشود که به وظیفهی قانونی خود عمل کنند و از امسال تأمین امنیت مراسم باشکوه روز کورش را در رأس برنامههای خود در این روز قرار دهند تا به این وسیله تلاشهای بدخواهان ایران و گروهگهای نفاقافکن را، که با حمله به شخصیت کورش و روز کورش وحدت و همبستگی ملی را نشانه گرفتهاند، ناکام سازند و با بهرهبرداری خردمندانه از چنین مناسبتی، ضمن ادای احترام به یکی از شخصیتهای مهم تاریخ کشورمان، از محبوبیتِ جهانی وی برای ایجاد پدیدهای در راستای گسترش گردشگری پایدار، که جزو برنامههای دولت است و در سخنانِ اخیر ریاستجمهوری هم بر آن تأکید شد، بهره ببرند.
ارادتمند
علیرضا افشاری
دبیر دیدهبان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران
رونوشت به:
1. دکتر مسعود سلطانیفر، ریاست محترم سازمان میاث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
2. انجمن صنفی محترم دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری استان اصفهان
با تلاش و همت فرهاد خسروزاده هنرمند استهبانی، ملکین چَرمی استهبان "نشان ملّی مرغوبیت" را از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور گرفت. هیئت داوری ملکین چرمی را از لحاظ معیارهای مرغوبیت، اصالت، نوآوری در طرح و اجراء، قابلیت حضور در بازار، سازگاری با محیط زیست و قوانین جاری کشور تایید نمود. ضمن تبریک به ایشان، آرزومند موفقیت های بیش از پیش این هنرمند حوزه صنایع دستی هستیم.
از مرداد ماه سال جاری فاز نهایی پروژه مرمت و احیاء خانه تاریخی مقدس آغاز شده است. در این مرحله روند اجرایی تاسیسات داخلی، پاک سازی و خوانا سازی تزئینات وابسته به معماری به ویژه گچبری های عمارت غربی، از سر گرفته شده است.
در این مقطع حضور متخصصین مجرب در حوزه مرمت آثار تاریخی و استفاده از روش های علمی و به کار گیری مواد و مصالح مخصوص و متناسب با عملیات ترمیم و پاک سازی، باعث شده است این فاز از مرمت خانه مقدس به نوعی اولین تجربه مرمت اصولی در شهرستان استهبان باشد و نتیجه آن نیز بالطبع افزایش چشم گیر عمر بنا و بهبود عملکرد آن در روند احیا و اعطای کاربری مجدد خواهد بود. اما با وجود این محاسن انتقادات جدی ای در نحوه واگذاری این پروژه و همچنین عدم ارایه طرح و تعریف کامل جزییات کار قبل از اجرای آن است.
در پروژه های این چنینی به خصوص در شهرستان های کوچک همچون استهبان، سازمان میراث فرهنگی استان در یک روند اداری مشخص اقدام به تعریف بودجه و واگذاری پروژه به پیمانکاران متخصص دارای گرید در حوزه مرمت آثار و ابنیه تاریخی می کند. اما متاسفانه تاکنون برخی از پروژه های مرمتی استهبان به پیمانکارانی با تحصیلات غیر مرتبط با مقوله مرمت سپرده شده است که این بنا نیز از این قاعده مستثنی نیست!
این امر باعث می شود در نهایت کیفیت کار تقلیل یافته یا حتی آسیب های وارده به بنا تشدید شود و یا در مواردی مشابه پروژه اخیر با قرارگیری یک واسط غیر متخصص بین سازمان هزینه کننده و متخصصان اجرا کننده کار در نهایت درصدی از هزینه ها به هدر رفته و کیفیت کار نسبت به بودجه اختصاص یافته کاهش یابد. از طرفی به خاطر عدم تخصص پیمانکار طبیعتا طرح مرمت جامع و کاملی تدوین نخواهد شد و در نهایت روند پیشرفت کار را دچار مشکل خواهد کرد.
در اینجاست که از سازمان میراث فرهنگی فارس انتظار می رود که پروژه های این چنینی را مستقیما به پیمانکاران متخصص واگذار کند تا اندک هزینه سهمیه شهرستان ها که با تلاش و پیگیری واحد های مستقر در آنها تصویب می شود، با کمترین اتلاف و هدر رفت روبرو شده و در نهایت کار با کیفیت مطلوب تری ارایه گردد.
از زادروزش سندی در دست نیست. کی و با کدامین دست مهربان زندگی را آغاز کرد، کسی اطلاعی ندارد. "ننه و بچه"اش می خواندند و تا جایی که می دانیم همواره این "مادر" و "فرزند" تندرست، سرسبز و سر در آغوش هم، روزگار را تا چند سال پیش، به خوبی سپری می کردند. چه مردان و زنانی که با بستن تکه ای پارچه به دنبال حاجت خود بودند تا بلکه فرزندی را همانند این درخت، در آغوش داشته باشند. حدودا 5 سال پیش بود که شاخه ای از این درخت تاریخی و زیبا شروع به خشک شدن کرد. بسیاری از مردم نگران شدند. افراد زیادی پیگیر شدند ولی بی نتیجه بود چون متولیان و مسئولان امر توجهی به آن نکردند و اقدامی درخور صورت نگرفت.
(سرو ننه و بچه در سال 2003)
داستان از زمانی آغاز شد که جاده ای زیانبار در کنار این درخت کهنسال قرار گرفت و کل منطقه را هم در معرض آسیب های فراوانی قرار داد. با ساخت دیوار باشگاه فرهنگیان بر روی ریشه های آن، فشار زیادی بر درخت وارد شد، گرد و خاک ناشی از تردد وسایل نقلیه درخت را به تنگی نفس دچار کرد، تنفس ریشه ای "سرو ننه و بچه" مختل گردید. خاک برداری در شمال این درخت برای ایجاد راه در داخل باشگاه فرهنگیان نیز مانند زهکشی عمل کرده و آب موجود در اطراف ریشه ها را به سمت خود کشید و رطوبت خاک را گرفت. در عین حال و با وجود آسیب هایی که به درخت وارد شد اما باز هم آن "سرو سهی" استوار و سرزنده با آن شرایط ساخت و ادامه داد. دو عامل بسیار مهم که درخت را به این روز انداخت یکی روشن کردن آتش داخل تنه درخت بود و دیگری آبیاری درخت. آبیاریِ بدون آگاهی و اشتباه درخت، باعث رشد شدید قارچ ها در پایین تنه درخت شد و این آسیب آن قدر شدید بود که با از بین بردن آوندهای تنه، شاخه ها را خشکاند.
(ساخت دیوارها و خاکبرداری هایی که در طی چند سال انجام شد.-عکس 2013)
یادداشت هایی که آن زمان در مورد این درخت نگون بخت نوشته شد، به مذاق
برخی خوش نیامد و با تندی با موضوع برخورد کردند. ناآگاهی آن ها و عدم قبول آسیب
دیدگی درخت به دلیل کار آن ها، یک شاخه اصلی را خشکاند و امروز هم شاهد ایجاد خشکیدگی در شاخه ی اصلیِ
بزرگتر هستیم. هنوز وجود قارچ ها در پایین تنه درخت مشهود است و تاثیر آن را در خشک شدن
شاخه ای در قسمت سبز فعلیِ درخت (ننه) می توان دید. هم چنین آتش زدن داخل تنه هم تاثیر زیادی بر خشکیدگی داشته است.
روز سه شنبه 11 خرداد 95 به اتفاق مهندس علیشاهی ریاست
اداره منابع طبیعی استهبان و تعدادی از کارکنان این اداره و با حضور دکتر احمدی
(از مرکز تحقیقات)، خانم مهندس قهرمانی (کارشناس مسئول آفات و بیماری های جنگلی اداره
کل منابع طبیعی فارس) و مهندس حمزه پور (از مرکز تحقیقات)، "سرو ننه و بچه"
مورد بررسی و بازبینی قرار گرفت. بازدیدی که 4 سال قبل هم انجام شده بود و نسخه ای برای پیشگیری از ادامه
خشکیدن درخت نوشته شد اما اقدامی صورت نگرفت! امروز شاهد آنیم که نیمی از درخت
خشکیده و آن چه نمی باید رخ می داد، اتفاق افتاد: "فرزندی" از دست رفت!
این درخت به گونه ای نمادی از استهبان بود، هویتی داشت اما ...
دکتر احمدی راهکارهایی را ارائه کردند که برای حفظ "سرو ننه و بچه" باید انجام گیرد:
- حذف شاخه های خشک به نحوی که به شاخه های سرسبز آسیبی نزند.
- استفاده از محلول های ضد قارچ و پُر کردن گودال اطراف تنه درخت با خاک تا تماس مستقیمی با آب نداشته باشد.
- لایه برداری از قسمت های سوخته شده درخت
- پُر کردن حفره ی بزرگ ایجاد شده در تنه درخت با "فوم"
-حفر کانالی اطراف تنه درخت به فاصله 5/1 متر از تنه برای آبیاری (فقط چند بار در سال)
خوشبختانه مدیر باشگاه فرهنگیان جناب آقای تواضعی تمام هزینه های حفظ و کاهش آسیب های درخت را متقبل شدند و قول همکاری داده اند.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
یادداشتی که اردیبهشت 91 در روزنامه عصر استهبان نوشتم و با پاسخی عجیب از سوی مدیر وقت باشگاه روبرو شد:
سرو ننه و بچه استهبان
در استهبان و ابتدای تفرجگاه "سرآسیاب" و در کنار رودخانه ی فصلی "بُک بُک"، درخت سرو بلند و زیبایی دیده می شود که سالیان درازی است نظاره گر شهر و مردمان آن است. شکل این درخت به گونه ای است که به نظر می رسد درختی بزرگ، درخت کوچکتری را در آغوش دارد و دلیل نامگذاری این درخت نیز شاید همین است: سرو ننه و بچه! از گذشته های دور، که هر صبحگاه مردان سخت کوش دیارم برای کسب رزق و روزی، راهی باغ و بستان های جنوبی می شدند تا به امروز که ورزشکاران و طبیعت دوستان نیز این راه را طی می کنند، این درخت استوار و پابرجا، همه را دیده است! بسی سرما، گرما، برف و باران و سیل را از سر گذرانده است و همیشه هم پدرانمان یاریگرش بوده اند. آگاهی چندانی از دیرینگی آن در دست نیست ولی با توجه به قطر تنه و نیز تقدّس درخت در گذشته های بسیار دور، شاید بتوان گفت که کاشت آن به پیش از اسلام نیز برسد. در گذشته گروهی از مردم بر اساس رسوم قدیم، با بستن تکه های پارچه به شاخه هایش، مراد می طلبیدند که هنوز آثارش بر شاخه ها نمایان است! یکی دیگر از رسومی که آثارش هنوز در بین شاخه های سرو ننه و بچه هویداست، رسم پرتاب سنگ به درون شاخه ها بوده است! فرد سنگی را به درون شاخه ها پرتاب می کرد، اگر سنگ در بین شاخه ها گیر می کرد، شخص "حاجت روا" می شد و اگر از بین شاخه ها می افتاد مرادش حاصل نمی گشت! (تمام درختان به ویژه سرو در فرهنگ ایرانی جایگاه والایی داشته اند و هنوز نیز می توان ردّی از این باور در بین مردم پیدا نمود.) با توجه به این موارد شاید بتوان آن را در حوزه ی میراث فرهنگی نیز جای داد.
هم اکنون سرو"ننه و بچه" در محوطه ی باشگاه فرهنگیان قرار دارد و متاسفانه این روزها، روزهای خوش خاطره ای برای این درخت نیست، چرا که چند سالی است با ساز و کارهایی توسط خود ما، عرصه برای او تنگ شده است! چندین سال پیش مسئولان باشگاه فرهنگیان در فاصله ی 1.5 متری اش دیواری ساخته اند که بر ریشه های آن سنگینی می کند و معمولا تا کمرگاه درخت را در سایه قرار می دهد. در همان زمان خاک برداری در قسمت شمالی درخت به ریشه های آن آسیب هایی رساند. ایجاد راه در کنار آن نیز موجب کوفته شدن خاک کنار درخت شده و ریشه ها را زیر فشاری دوچندان قرار داده است و هم چنین، گذشتن زیاد ماشین ها در این راه خاکی، باعث می شود گرد و خاک زیادی بر روی شاخ و برگ های آن قرار گیرد و منفذهای تنفسی برگها را مسدود و تنفس درخت را دچار اختلال کند. در روزهایی نه چندان دور نیز دو مخزن آهنی بسیار بزرگ آب در فاصله ای نزدیک به تنه ی آن قرار داده اند که علاوه بر فشار زیاد بر ریشه ها، حریم منظری درخت را بدتر از پیش کرده است. اثرات این فشارها کم کم دارد خود را نشان می دهد چرا که یکی از شاخه ها در میان درخت خشک گردیده است! پس از گفت و گو با آقای مهدوی آزاد (مدیر محترم فعلی باشگاه) در مورد محل قرار دادن این مخازن و اثر آن بر درخت، ایشان قول دادند هر چه زودتر نسبت به جابه جایی این مخازن آب اقدام کنند. هم چنین ایشان بیان کردند که با کارشناسانی صحبت نموده اند و هر 17 تا 20 روز یک بار درخت را آبیاری می نمایند. لازم به یادآوری است که این درخت هیچگاه آبیاری مصنوعی نشده است و همیشه باران آن را سیراب می کرده است، بنابراین اثرات احتمالی این آبیاری مصنوعی نامشخص می باشد.
همین جا از ایشان، به خاطر رسیدگی به این درخت و همکاری در رفع این نگرانی، قدردانی می گردد.
به امید فرداهایی بهتر برای محیط زیست میهنم
رسول حاجی باقری – 4/2/1391
بهنام خدا
حضور محترم هیأترییسهی مجلس شورای اسلامی
با عرض سلام و تقدیم ادب و احترام خدمت نمایندگان شریف ملت
قطعاً مستحضرید که طرح موسوم به «حفظ کاربری اراضی کشاورزی»، که بر اساس اصل 85 قانون اساسی در کمیسیون کشاورزی تدوین گردیده، چگونه در ماههای اخیر اسباب آشفتگی ذهنی تمامی دستاندرکاران و کنشگرانِ حوزهی محیط زیست و منابع طبیعی کشور شده، بهطوری که در اینباره بالغ بر دهها مقالهی انتقادی در رسانهها منتشر شده و نسبت به آن نامههای اعتراضیِ بسیاری با امضای شماری از استادان و فعالانِ این حوزهها در سراسر کشور و حتی کارشناسانِ «سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور» تهیه شده است که اینها بخشی از این نمود نگرانیها در مواجهه با تدوین طرحی نابهجا و در تعارض کامل با اصول محیطزیستی و صیانت پایدار از عرصههای طبیعی کشور است.
امید این بود که طراحان طرح با توجه به واکنش یکپارچه دغدغهمندان حوزههای یادشده از این طرحِ خام عدول کرده و اگر نیتی مبنی بر حفظ کاربری اراضی کشاورزی دارند دستکم بر اساس اختیار اصلاحی خود در همین راستا اقدام نمایند، و در مبحث مهم جنگلها و منابع طبیعی ورود و نسبت به آن تعیین تکلیف ننمایند، لیکن مواد متعدد این طرح و روند کار و اصلاحیات پی در پی، که عملاً هیچگونه تغییر محتوایی را شامل نیست، حاکی از مسایل دیگری است که ورود به آنها هدف این نامهی سرگشاده نیست. لیکن خواست ما، جمعی از کنشگران حوزههای محیط زیست و میراث فرهنگی در سراسر کشور، از هیأترییسه و نمایندگان شریف ملت این است که بررسی موضوعی تا این حد مناقشهبرانگیز و بهویژه تا بدین پایه از اهمیت را، که نسبت به 85 درصد از اراضی کشور تعیین تکلیف میکند، به فرصتی مناسب و با نظر تمامی نمایندگان موکول نمایند تا مبادا از باب تصویبی شتابزده و بحثبرانگیز ــ آنهم در این چند روزِ کاری باقیمانده از مجلس نهم که در آنها با سرعت به برخی امور معوقه رسیدگی میشود ــ ضربهای جبرانناپذیر بر عرصههای طبیعی و انفال کشور وارد شود که هماکنون هم در وضعیتی بسیار أسفبار به سر میبرند.
پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی iran-pooyesh.ir
آیا پیامدهای گردشگری ناپایدار را باید پذیرفت؟ حضور بی برنامه و بدون کنترل خیل گردشگران در مناطق گردشگری استهبان، به ویژه "سرآسیاب" چه دست آوردهایی خواهد داشت؟ آیا باید چشم خود را بر اثرات نابودگر این حضور بی حساب و کتاب ببندیم تا هر روز جمعیت ورودی گردشگران را افزایش دهیم؟
وقتی سیل گردشگران بدون هیچ محدودیتی و فارغ از هر گونه کنترلی وارد منطقه می شوند، نباید انتظاری به جز تخریب این مناطق داشت. متولیان و مسئولان از جمله جهاد کشاورزی، اوقاف و امور خیریه، محیط زیست و به ویژه شهرداری، باید قوانین و محدودیت هایی را برای گردشگران لحاظ نمایند. گردشگر باید بداند که اجازه ورود به با باغات را ندارد -هر چند حائل و دیواری وجود نداشته باشد- گردشگر باید بداند که در صورت ایجاد هر گونه خسارت جریمه خواهد شد، ضروری ست که گردشگر متوجه باشد اگر درختی را شکست یا زباله هایش را در محل گذاشت، جریمه خواهد شد. او باید یاد بگیرد که تنها می تواند در راه های موجود قدم بردارد و نه هر جا که اراده نماید و ... اما متاسفانه تنها و تنها افزایش حجم گردشگران مورد نظر است و دیگر هیچ!
نگاه مصرف گرایانه به این موضوع نتیجه ای جز نابودی منابع اولیه و در پی آن نابودی منطقه نخواهد داشت. از این که هر هفته چند صد نفر مسافر و گردشگر به استهبان می آیند، باید شادمان بود اما این را نیز باید بدانیم که ادامه ی این سبک گردشگرپذیری، نوعی خودزنی آگاهانه هست. هم اکنون که کمتر از دو سال از احداث آبشار مصنوعی گذشته است، پیامدهای حضور خیل گردشگران را با نابودی روزافزون درختان چنار، فرسایش شدید خاک در منطقه، خشک شدن بیشتر درختان گردو، افزایش حجم زباله ها و ... مشاهده می کنیم. جبران خسارت نه امکان پذیر است و نه عاقلانه. آیا حفاظت از داشته هایمان سهل تر از جبران مافات نیست؟! جبران خسارات، به دلیل تعداد تخریب ها که رابطه مستقیمی با تعداد گردشگران دارد، تقریبا بی نتیجه خواهد بود. به عنوان مثال به جای هر درخت چناری که خشک می شود یا می شکند، اگر درختی هم کاشته شود به سرانجام نخواهد رسید. چون محافظت از یک نهال نورسته بسیار سخت تر از یک درخت تنومند است. کاش برنامه هایی بلند مدت و زیر بنایی طراحی شود تا بتوان با نگاهی به توسعه ی پایدار منطقه، بازخوردهای آن را بدون تخریب و نابودی منابع اولیه، در دراز مدت ببینیم. راهکارهای بسیاری وجود دارد که بتوان ضمن نگهداری این موهبت ها، از این سرمایه های خداوندی بیشتر بهره برد.
(عکس ها از سرکار خانم سارا سعیدی)
حماسه ای دوباره
فراخوان «پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی» برای حضور دوبارهی کنشگران و دوستداران محیطزیست و میراث فرهنگی در پای صندوقهای رأی
«پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی» پیرو مسؤولیت سنگینی که برای دفاع از حوزههای محیطزیست و میراث فرهنگی در عرصهی انتخابات برای خود قائل شده است از همهی کنشگران و دوستداران این دو حوزه میخواهد در دور دوم انتخابات دهمین دورهی مجلس شورای اسلامی نیز حضوری مؤثر داشته باشند. امیدواریم کسانی پا به نهاد قانونگذاری کشور بگذارند که، برخلافِ برخی از پیشینانشان، درک درستی از اهمیت نگهداشتِ زیستبوم و یادگارهای فرهنگی کشور داشته باشند؛ و امید که این نمایندگانِ آگاه بتوانند با دگرگون کردن قوانینِ نادرست و گذاردنِ قانونهایی همسو با توسعهی پایدار، گام به گام، این سیل بزرگِ ویرانگر را که میرود نقطهی پایانی بر زندگی هوشمندانهی انسانِ ایرانی باشد برگردانند.
«پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی» برای رسیدنِ به چنین آرمانی در کنار این نمایندگان خواهد بود و در نظر دارد، به یاری سمنهای این دو عرصه، مشکلات و آسیبهای کارشناسیشده را به آن بزرگواران بازتاب دهد تا در نهایت با کاری گروهی این زخم ملی را درمان کنیم.