کتیبه مسجد ساباط

متن کتیبه ی مسروقه ی مسجد ساباط استهبان خوانده شد.

کتیبه ای که در اسفند ماه 1390 به سرقت رفت. گزارش سرقت که در اردیبهشت ماه 91 منتشر گردید را بخوانید:

«خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ نبود همکاری بین اوقاف و میراث‌فرهنگی باز هم مشکل آفرید. سنگ نوشته تاریخی مسجد استهبان سال‏هاست بدون آنکه در مکانی مناسب نصب شود تا اواخر اسفند ماه سال 90 در باغچه مسجد رها شده بود. در همان زمان بود که هیات امنای مسجد وقتی متوجه نبود کتیبه می‌شوند، به اداره میراث‌فرهنگی و نیروی انتظامی اطلاع می‌دهند.  «رسول حاجی باقری»، عضو شورای مرکزی انجمن پیش‎گامان خورشید استهبان در این‎باره به CHN می‌گوید: «این کتیبه که در باغچه مسجد به دیواری تکیه داده شده بود 20 اسفند سال گذشته ناپدید شد.»

به‌گفته وی، در این سال‎ها هیچگونه حفاظتی از این کتیبه صورت نگرفته بود. کارشناسان میراث‌فرهنگی تا زمانی که کتیبه ناپدید نشده بود به دلیل کوتاهی در ثبت اثر هیچ گونه اقدام حفاظتی انجام نمی‌دادند اما در حال‌حاضر با سرقت این اثر، کارشناسان با صورت‏جلسه کردن، کتیبه را بر اساس شواهد موجود، تاریخی اعلام کردند. اندازه سنگ نوشته حدود 60*80 سانتی متر و به خط کوفی (بدون نقطه) بود. این درحالی است که  سنگ نوشته‌های دیگری در استهبان وجود دارد که متعلق به قرن پنجم ه.ق است شباهت ظاهری، نوع خط، جنس سنگ، کادربندی و تزئینات این سنگ نوشته با سنگ نوشته مسجد ساباط که کتیبه ربوده شده در آن قرار داشت نشان از تقارن زمانی این دو سنگ نوشته است هر چند که این مسئله نیازمند بررسی‌های کارشناسی است.

یکی از مساجد قدیمی استهبان، مسجد ساباط محله‌ی اَهر است. روزگاری بس دراز است که مردم این محله در این مکان مقدس نماز را برپا می دارند. به گفته‌ی یکی از اعضاء هیئت امناء مسجد، نام قدیمی مسجد، «عباس» بوده است و پس از آن «ساباط» نامیده می‌شود.(ساباط به کوچه‌ای گفته می‌شده است که پوشش و سقف داشته است.) در روزگاران گذشته در دیوار خشتی جنوب مسجد(سمت قبله) سنگ نوشته‌ای قرار داشت که پس از نوسازی مسجد، از دیوار جدا شده و سالیان درازی در باغچه‌ی مسجد جای گرفت.

حاجی باقری درباره سرقت این سنگ نوشته می گوید: «از سال 1384 تاکنون چندین بار به مسئولین مسجد مراجعه نمودم تا شاید بتوانم آن‎ها را راضی کنم تا سنگ نوشته را روی دیوار نصب کنند یا به جای امنی منتقل نمایند، اما همیشه با بی‌توجهی آنها روبرو شدم!»

وی در ادامه می‏گوید: «سال 1386 کارشناسان میراث فرهنگی استان فارس را برای بازدید و ثبت بسیاری آثار استهبان همراهی نمودم و یکی از آثاری که مورد بازدید قرار گرفت، همین سنگ نوشته بود که با بی‌مهری آنها مواجه شد و تلاشی برای نگهداری از آن نشد. ظاهرا اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‏دستی استهبان نیز چند نوبت با اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان نامه‌نگاری داشته است، ولی همه این اقدامات بی‌نتیجه بوده‌اند. (اداره اوقاف متولی مساجد است و باید اجازه انتقال سنگ نوشته را می‌داد.) اتفاقی را که انتظار می‌رفت به وقوع پیوست و سنگ نوشته ربوده شد.»

اما متن کتیبه چه بود؟

پس از بررسی های انجام شده و خوانش متن بر اساس تنها عکس موجود، توسط دکتر عمادالدین شیخ الحکمایی، مسئول کتابخانه و بخش کتیبه ها و اسناد موسسه باستان شناسی دانشگاه تهران، این کتیبه را سنگ قبری متعلق به جوانی به نام "ابوالفتح بن المنصور ابن ابوالفتح" سال 498هجری قمری تشخیص دادند. اطلاعات این بررسی پس از اتمام، در اختیار علاقه مندان قرار خواهد گرفت.

مرگ بر هیچ کس         درود بر زندگی