معین الشریعه اصطهباناتی

معین الشریعه اصطهباناتی (فقیر شیرازی)                                                     (باز نشر)

چو او هست جـز او به جز نیسـت، نیست          هر آن کس که دانست او کیست، کیست؟

میرزا حسین علی معروف به میرزا علی، ملقب به معین الشریعه و متخلص به فقیر از جمله شیفتگان سعدی است که سه اثر خود: خرابات، خانقاه و گنج فقیر را به پیروی از گلستان، بوستان و غزل های سعدی سروده است. وی در گنج فقیر، در شرح احوال خود این گونه نگاشته است: 

"تولدم در روز سوم شعبان المعظم مطابق با روز با سعادت حجه خدا حضرت سیدالشهدا حسین ابن علی روحی و ارواح العالمین له الفداء، در قصبه اصطهبانات(استهبان) فارس واقع شده، درسال هزار و دویست و نود و شش هجری و تا کنون که رجب المرجب هزار و سیصد و چهل از هجرت می گذرد، سنین اربعین اول را طی کرده و در آخر منزل چهارم اربعین دوم است.

......از هفت سالگی آنچه را که از دروس ادبیه و عربیه از معلم آموخته، یاد (دارم) و بتذکر آنها شادم. قصاید و غزلیات شعرای عرب و عجم را هر چه ملحوظ افتاد، محفوظ و بتذکار آنها محفوظ آمد. اغلب اشعار مربوط را علاوه از صد بیت در مدت یک ساعت قوّه حافظه مضبوط نمود.

......اول شعری را که گفته(گفتم) در سن پانزده سالگی در ارض اقدس و مشهد مقدس در مجمع جمعی از اهل ادب، رباعی معروف خوانده شد:

دل گفت مرا علم لدنی هوس است

تعلیـمم کن اگــر تـو را دســترس اســت

گفتم که الف، گفت دگـر هیچ مگو

در خانه اگر کس است یک حرف بس است

فقیر را از مضمون آن خوش آمد. دوست داشتم جوابی گفته باشم، گفتم:

ای دل چو تو را وصال جانان هوس است

زین پس به تـو این عالم امکان قفـس است

خـود را نفسـی رسان به صاحـب نفسـی

هر چت هوس است دان که آن یک نفس است

---------------------------------------------------------------

کتاب "خرابات" وی با این شعر آغاز شده است:

به نام خـــدا آورم خامه را

برم در نگارش من این نامه را

خدایی که بایسته فرتاش هست

نهان است و بر هر دلی فاش هست

کسی نیست جز او که او هست و بس

به هستی پاینـده از پیـش و پــس

چو او هست جز او بجز نیست، نیست

هر آن کس که دانست او کیست، کیست؟