دیده بان استهبان

بررسی و اطلاع رسانی مسایل محیط زیست، منابع طبیعی و میراث فرهنگی شهرستان استهبان

دیده بان استهبان

بررسی و اطلاع رسانی مسایل محیط زیست، منابع طبیعی و میراث فرهنگی شهرستان استهبان

بحران آب، نابودی جنگل ها، خشکیدن تالاب ها، ریزگردها و ... معضلاتی هستند که تداوم حیات اجتماعی انسان ها و هم چنین گیاهان و جانداران را با مشکلاتی بزرگ مواجه کرده است. یکی از راه های کاهش سرعت این فجایع، اطلاع رسانی و آموزش جامعه و به ویژه جوامع محلی است.
در کنار بحران های محیط زیستی، متاسفانه در حال برخورد با "بحرانی تاریخی" در حوزه ی تمدنی ایران زمین نیز هستیم.
در این تارنما خواهم کوشید تا قدمی هر چند کوچک در برابر این ناملایمات بردارم!
محتاج دعای خیرتان هستم.

۴ مطلب در فروردين ۱۳۹۶ ثبت شده است

لاله حافظی یا لاله حافظ شیرازی

نام علمیTulipa clusiana



نام یکی از گونه‌های سردهٔ لاله است. این گیاه در حدود ۲۵ سانتیمتر ارتفاع دارد و گل‌های آن سه رنگ و از خارج به رنگ سفید  و قرمز و در قاعدهٔ سطح داخلی خود به رنگ ارغوانی تیره می‌باشند و بر روی یک ساقهٔ باریک و ظریف قرار دارند. بسیاری این گونه را یکی از زیباترین انواع لاله شناخته و بر این اساس آن را بیش از ۳۰۰ سال است که در باغ‌های اروپا پرورش می‌دهند. احتمالاً وطن اصلی آن از ایران و از منطقهٔ اطراف شیراز است. در دههٔ ۳۰۱۳ شمسی گیاهشناسی این گونه را در نزدیکی آرامگاه حافظ یافت و به تصور آنکه گونهٔ جدیدی را کشف نموده آن را به نام حافظ نامگذاری کرد. اما به موجب مقررات نام گذاری لاتین گیاهان حق تقدم با نام قبلی آن است به همین سبب نام Tulipa clusiana همچنان در جهان حفظ گردیده‌است.

*ویکی پدیا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ فروردين ۹۶ ، ۰۹:۵۹
رسول حاجی باقری

چندین سال است که پای غریبه هایی تخریبگر به طبیعت استهبان باز شده است. این افراد هر سال در پی برداشت گیاهان دارویی و سبزی های کوهی مثل بن سرخ، بابونه، گاوزبان و ... و شکار پرندگانی مثل کبک و تیهو به کوه های استهبان، ایج و رونیز هجوم می آورند و با ریشه کنی گیاهان، شکار بی رویه و تاراج لانه ها، روند نابودی و انقراض این گونه ها را پیش می برند. این افراد این بلای غیرقابل باور را بر سر منابع گیاهی استان خود نازل کردند و نسل چندین گونه را از بین بردند. ورود این افراد به منطقه ما زمینه ساز این بلا بود که از چندین سال پیش اطلاع رسانی گردید و اخطارهایی داده شد. برخوردهایی شده است اما کافی و پیشگیرانه نبوده است. تا به امروز ادارات و ارگان های مسئول تنها به بازداشت تعدادی و ارائه یک گزارش و تکمیل فرم های بی خاصیت اکتفاء کرده اند. یکی از مهم ترین کارها، مجازات مجرمین بوده است که احتمالا با محافظه کاری و چشم پوشی صورت گرفته است. اگر این برخورد کارساز و موثر بود هر ساله بر تعداد این افراد افزوده نمی شد. همین جا از مسئولین قضایی شهرستان درخواست می شود تا برخورد جدی تر و موثرتری را با این متخلفین اتخاذ نمایند.

هر روز گزارش هایی از حضور این افراد اعلام می شود ولی کمبود نیرو در اداره منابع طبیعی و شاید نبود تجهیزات کافی، عواملی عنوان شده برای توجیه ادامه این جنایات. به نظر می رسد این گونه چالش ها نیازمند برنامه ریزی و مدیریت است نه صرفا نیروی انسانی و تجهیزات. هر چند این دو مولفه از مهم ترین ابزارهای مورد نیاز برای کار هستند. این گفته ها نافی زحمات و تلاش پرسنل زحمتکش و ایثارگر منابع طبیعی نیست و تنها نقدیست برای بهبود شرایط فعلی، چرا که وقتی کار از کار گذشت دیگر هیچ اقدامی کارساز نخواهد بود.

تا این جا نقد بود و گلایه و اما راهکار پیشنهادی:

زمان برداشت این گیاهان محدود و کوتاه است، مکان های رویشی نیز معلوم و مشخص هستند. می شود با کمک و همکاری نیروی انتظامی و بسیج در زمان برداشت این گیاهان، با برپایی خیمه هایی در ورودی مناطقی همچون کوه تودج، اشبه، دهانه باغ مراد و ... ورود و خروج افراد را کنترل نمود. این افراد معمولا به صورت گروهی به مناطق وارد می شوند و حجم تخریب بسیار بالاست. تشخیص غریبه ها نیز کار سختی نخواهد بود. احتمالا تا امروز برداشت در مناطق گرمتر مثل ایج تمام شده و آسیب هایش به جا مانده است، اما هنوز می توان آسیب مناطق تودج و اشبه را کاهش داد.

از طرفی و همان گونه که در بالا اشاره ای شد قوه قضائیه نباید از این جرائم به راحتی گذشته یا چشم پوشی نماید. منابع طبیعی جزء انفال است و یک سرمایه ملی، تخریبگرانی که در پی منافع شخصی خود این سرمایه ها را نابود می کنند باید تاوان جرم خویش را پرداخت نمایند. علیرغم زحمات و همکاری های قوه قضائیه تا به حال، انتظار برخورد جدی تر و قاطعانه تری وجود دارد تا شاهد تاثیر آن باشیم. حضور بیشتر و بیشتر این تخریبگران، دلیل کمبود اثر مجازات هاست.

فرماندار محترم شهرستان نیز تا به اکنون تلاش های زیادی برای حفاظت و مراقبت از منابع ملی و محیط زیست انجام داده اند. زین پس منتظریم تا با ایجاد هماهنگی بهتر بین ارگان ها و ادارات مرتبط و هم چنین با قدرت بیشتر برای حفظ سرمایه های طبیعی بی نظیر استهبان گام بردارند.

طبیعت منحصر به فرد استهبان موهبتی خداوندی است که زبانزد خاص و عام است. مراتع و جنگل ها و طبیعت استهبان در زمره ی غنی ترین و ارزشمندترین گنجینه های طبیعی کشور هستند. روزگاری ضمن برداشت و مراقبت مناسب، گیاهان دارویی فراوانی را به شهرهای دیگر صادر می کرده ایم اما الان ...
نیاکان ما طی سده ها در کنار برداشت های اصولی و متعادل، در حفاظت و مراقبت از این سرمایه خدادادی نقش بسزایی داشته اند. وظیفه ما نیز مراقبت و نکهداری این سرمایه هاست تا امانتداران خوبی برای فرزندانمان و نسل های بعدی باشیم.

علی (ع) خطاب به مالک اشتر می فرمایند: باید توجه تو به آباد کردن زمین، بیش از توجه به گرفتن خراج باشد؛ زیرا آن (خراج) جز در نتیجه آبادانی فراهم نمی‏آید. (نهج البلاغه، نامه 53)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ فروردين ۹۶ ، ۲۰:۰۹
رسول حاجی باقری

در طی چند دهه گذشته آثار و بناهای باستانی و تاریخی کشور همواره مورد بی مهری قرار گرفته اند و در همین راستا با بی توجهی به آن ها خود به خود تخریب شده اند، در حال تخریبند و یا مالکان شخصی آنها را خراب کرده اند. تاریخ و میراث فرهنگی، یکی از مهم ترین مولفه های هویت اجتماعی انسان هاست. این عامل در کنار عوامل جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و تربیتی مهم ترین بسترساز ایجاد احساس تعلق و هویت است. چرا کشوری نوظهور مثل امارات متحده عربی با هر ترفندی به دنبال نسبت دادن تاریخ ما به نام خود است! همه می دانند که «بادگیر» یک اختراع کاملا ایرانیست اما این کشور کوچک اما ثروتمند سال ها به دنبال ثبت آن به نام خود بود. حتا برای دستیابی به این هدف در میدان هایی از شهرهایشان بادگیر ساخته بودند، تندیس های برخی مسابقات را به شکل بادگیر ساخته بودند و ...!

اما ما چه می کنیم؟ هر روزه آثار ارزشمند کشور را با هدف های مشخص و بهانه های مختلف تخریب می کنیم. هر چند در ظاهر ادعای حفظ فرهنگ ایرانی و اسلامی را داریم اما در عمل از داعش بدتریم! شاید این تعبیر به مذاق برخی خوش نیاید اما نمی توان از واقعیت گریخت.

شاید امروز دشمن اصلی ما استکبار خارجی نباشد، تهدیدِ ناشی از جهل و تفرقه شاید از تهدید نظامی خطرناک تر باشد. ما به اتحاد فرهنگی نیاز داریم. حفظ و نگهداری و معرفی آثار تاریخی نقش بسزایی در تقویت احساس تعلق در افراد جامعه دارد.

در بازدیدی که به اتفاق مهندس بحرالعلومی -کارشناس مرمت آثار تاریخی- و سیاوش آریا -کنشگر و خبرنگار حوزه میراث فرهنگی- از حمام کزمان داشتیم، به دلیل بارندگی ها و آسیب وارده به حمام، در قسمت هایی از ستون و قوس دیوارها، لایه های آهکبری به رنگ سیاه و اخرایی نمایان شده بود. به گفته بحرالعلومی این لایه ی آهکبری  شاخصه معماری زندیه هست، بنابراین قدمت ثبت شده فعلی بنا که قاجاریست، اشتباه است و احتمالا باید سابقه زندیه را برای این حمام در نظر گرفت.

عکس های زیر مربوط به حمام کزمان است که دو روز پیش گرفته شده است. ظاهرا نهضت تخریب توسط اداره اوقاف ادامه دارد. فرمانداری، میراث فرهنگی و خیلی از مسئولان دیگر هم یا سکوت کرده اند یا اطلاع ندارند که در هر دو صورت فاجعه هست. 

ولی واقعا مقصر کیست؟ مردم، مسئولین یا آثار تاریخی؟!!!

بهتر است یادداشتی را که مرداد 94 در مورد حمام کزمان منتشر کرده بودم، بازخوانی کنید.


برای تاریخ، هویت، میراث و آثار رو به زوال شهرم:


«ﺩﻟﻢ ﺗﻨﮓ ﺍﺳﺖ
ﺩﻟﻢ ﻣﯿﺴﻮﺯﺩ ﺍﺯ ﺑﺎﻏﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺴﻮﺯﺩ
ﻧﻪ ﺩﯾﺪﺍﺭﯼ ﻧﻪ ﺑﯿﺪﺍﺭﯼ
ﻧﻪ ﺩﺳﺘﯽ ﺍﺯ ﺳﺮ ﯾﺎﺭﯼ
ﻣﺮﺍ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺩﺍﺭﺩ ﭼﻨﯿﻦ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭﯼ
ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻤﺮ ﺑﺴﺘﯿﻢ ﻭ ﺷﮑﺴﺘﯿﻢ
ﺑﻪ ﺟﺰ ﺑﺎﺭ ﭘﺸﯿﻤﺎﻧﯽ ﻧﺒﺴﺘﯿﻢ
ﺟﻮﺍﻧﯽ ﺭﺍ ﺳﻔﺮ ﮐﺮﺩﯾﻢ ﺗﺎ ﻣﺮﮒ
ﻧﻔﻬﻤﯿﺪﯾﻢ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺟﻪ ﻫﺴﺘﯿﻢ
ﻋﺠﺐ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭﯼ ﺍﺳﺖ ﺩﻧﯿﺎ
ﻋﺠﺐ ﺑﯿﻬﻮﺩﻩ ﺗﮑﺮﺍﺭﯼ ﺍﺳﺖ ﺩﻧﯿﺎ»







هویت این گونه نابود می شود!


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ فروردين ۹۶ ، ۰۰:۰۹
رسول حاجی باقری

ماهیت وجودی ادارات اوقاف، میراث فرهنگی و شهرداری ها در قبال بناهای تاریخی چیست؟!

هر کدام از این ادارات و سازمان ها به گونه ای در نابودی میراث فرهنگی کشور نقش بزرگی ایفا می کنند. بسیاری از آثار مثل مساجد، حمام ها، خانه ها و ... از قدیم الایام وقف شده اند و زیرمجموعه اداره اوقاف و امور خیریه می باشد. وظیفه این اداره در کنار استفاده از این گونه بناها، مراقبت و نگهداری نیز هست. کجاست ساختمان بسیار زیبای مسجد جامع استهبان، حمام های فخر، مرتضی خان و کوچه شاه، کاروانسرا و ...؟ تمام این بناها و بسیاری دیگر از میراث گذشتگان بر اثر سوء مدیریت در اداره اوقاف تخریب شدند و به تعبیر خودشان بازسازی و نوسازی شده اند. ظاهرا اداره اوقاف فقط به دنبال بهسازی و پول ساز کردن وقفیات خود است اما این عملکرد نابخردانه کم لطفی بزرگی به بناهای تاریخی است‌‌. مسجد جامع استهبان از جمله معدود بناهای تاریخی کشور بود معماری منحصر به فردی داشت اما در حال حاضر ساختمانی بی روح از آجر و سیمان جای آن را گرفته است.

شهرداری ها هم بهانه های مختلفی برای تخریب دارند. خیابان کشی، تعریض کوچه ها، صدور پروانه در بافت های تاریخی و ... مواردی هستند که بدون کمترین بررسی اداره میراث فرهنگی انجام می شود و بناهای بسیاری را نابود کرده است. وام های کم بهره ای که اصطلاحا برای بهسازی بافت های فرسوده اعطاء می شود، در عمل بافت های تاریخی را نشانه گرفته است و پیامدی جز نابودی تاریخ ما ندارند.

ادارات میراث فرهنگی نیز با عدم نظارت کافی، زمینه سوءاستفاده افراد یا ادارات مختلف را فراهم کرده است. تنها فعالیت این ادارات ظاهرا گزارش نویسی از تخریب ها، حفاری ها غیرمجاز و برگزرای برخی برنامه های مناسبتی است. چندین سال است که افرادی معلوم الحال و سودجو به جان آثار تاریخی شهر افتاده اند و متعلقات این بناها را به هر طریق ممکن به یغما می برند.

همیشه تعطیلات نوروزی زمان بسیار مناسبی برای تخریب و دخل و تصرف در اماکن تاریخی بوده است. چند روز پیش دو نفر که اسامی آن ها محفوظ است، اقدام به تخریب آب انبار قدیمی کوچه درب بازار نموده اند و قسمت زیادی از این بنای تاریخی را از بین برده اند. این آب انبار قسمتی از مجموعه خانه تاریخی مقدس و مسجد قاضی هست که در برنامه ی مرمت و حفاظت قرار داشت. احتمالا این اقدام نابخردانه برای تعریض کوچه ی روبروی خانه مقدس و به دور از چشم مسئولین اداره میراث فرهنگی استهبان صورت گرفته است. معمولا در این گونه تخریب ها معمولا ردپایی از شهرداری ها  هم وجود دارد (حداقل بی توجهی و چشم پوشی) که امیدواریم در این مورد چنین نباشد. در حال حاضر اداره میراث فرهنگی استهبان موضوع را بررسی کرده و از عاملان این اقدام شکایت نموده است. اما این اقدامات به تنهایی دردی را دوا نمی کند. از قوه قضائیه باید خواست که با مسببین ترور این بنای تاریخی به شدت برخورد نماید. هم چنین از مسئولان شهرستان تقاضا می شود که توجه بیشتری به میراث فرهنگی شهرستان داشته باشند.

جهت آگاهی عمومی ماده 560 قانون مجازات اسلامی بیان می شود:

هرکس بدون اجازه از سازمان میراث فرهنگی کشور، یا با تخلف از ضوابط مصوب و اعلام شده از سوی سازمان مذکور در حریم آثار فرهنگی تاریخی مذکور در این ماده، مبادرت به عملیاتی نماید که سبب تزلزل بنیان آنها شود، یا در نتیجه آن عملیات به آثار و بناهای مذکور خرابی یا لطمه وارد آید، علاوه بر رفع آثار تخلف و پرداخت خسارات وارده، به حبس از یک تا سه سال محکو م می شود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ فروردين ۹۶ ، ۱۸:۰۶
رسول حاجی باقری